Au fil du marbre

********** English **********

Pianist Thérèse Malengreau presents a musical rite in three acts that interweaves works from the period of the creation of the relief The Human Passions with contemporary compositions.

The title of Jef Lambeaux's monumental sculpture also evokes the tumultuous reactions that have marked its creation, its chaotic position in the urban landscape and its imprint on the collective imagination over the course of a whole century. Calvaire de l'humanité/Calvary of Humanity was the title initially given to the work. In harmony with the architecture of the pavilion which houses it – designed by Victor Horta as a classical tempietto – this relief invites the viewer to reflect upon finiteness and eternity.

“All that remains is history (...), marble dust”, wrote Marguerite Duras. But if we recall the words of Rimbaud and cross the threshold, the veins in the marble inspire us to scour the skies and probe the fearless horizon, while the stone itself silently listens to Man and to the infinite world. Temples used to close in times of war and reopen in times of peace. We can turn to music to open them once again, using Aragon’s cry: “Cease fire everywhere on man and nature”.

********** Français **********

La pianiste Thérèse Malengreau a composé un rituel musical en trois actes qui entrelace des œuvres de l'époque de la création du relief Les Passions humaines avec des compositions d’aujourd’hui.

Passions humaines, le titre donné à la monumentale sculpture de Jef Lambeaux, évoque aussi les réactions tumultueuses qui ont jalonné sa création, sa situation urbaine chaotique et son inscription dans l'imaginaire collectif depuis un siècle. Calvaire de l’humanité était le premier titre donné à l’œuvre. En harmonie avec l'architecture du pavillon conçu par Victor Horta comme un tempietto classique, ce relief invite à méditer les dimensions de finitude et d'éternité.

« Il ne reste que l’histoire (…), de la poussière de marbre », disait Marguerite Duras. Mais si nous nous souvenons de Rimbaud et franchissons le seuil, les veines du marbre érigé susciteront notre désir de « scruter les cieux » et de « sonder l'horizon, libre de toute crainte », tandis que « les Marbres (…) écoutent l'Homme et le Monde infini ». Les temples étaient jadis fermés en temps de guerre, ouverts en temps de paix. La musique les ouvre en portant les mots d'Aragon : « Cessez partout le feu sur l’homme et la nature ».

********** Nederlands **********

Pianiste Thérèse Malengreau presenteert een muzikaal ritueel in drie delen, waarin ze meesterwerken uit de tijd van het reliëf De menselijke driften verweeft met moderne composities.

De menselijke driften, de titel van de monumentale sculptuur van Jef Lambeaux, zou ook een verwijzing kunnen zijn naar de tumultueuze reacties vlak na de creatie van het werk, naar de chaotische stedelijke omgeving en naar haar plaats in het collectieve geheugen sinds een eeuw. De lijdensweg van de mensheid was de oorspronkelijke titel van het werk. In harmonie met de architectuur van het door Victor Horta als klassiek tempeltje ontworpen paviljoen, nodigt dit reliëf ons uit om na te denken over de begrippen eindigheid en eeuwigheid.

"Er blijft alleen geschiedenis over (…) marmerstof," zei Marguerite Duras. Als we over de drempel stappen en aan Rimbaud denken, zal het opgerichte marmerreliëf ons inspireren om de hemelen te verkennen en de horizon te doorgronden, vrij van angst, terwijl de marmeren beelden luisteren naar de mens en de oneindige wereld. Tempels waren gesloten in tijden van oorlog en geopend in vredestijd. We kunnen ons wenden tot muziek om ze opnieuw te openen, met de oproep van Aragon: "Staakt overal het vuren tegen mens en natuur".