Constantijn Huygens, veelzijdig correspondent Constantijn Huygens (1596-1687)
moet tijdens zijn lange leven ruim 70.000 brieven hebben geschreven, en er
evenveel ontvangen hebben, zo berekende hij ooit zelf. De kern daarvan,
bestaande uit ruim 9.000 brieven uit zijn particuliere correspondentie, is sinds
kort volledig te raadplegen via de database Huygens’ Briefwisseling Online.
Daaruit komt een man naar voren die als secretaris, raad en rekenmeester drie
prinsen van Oranje diende én die daarnaast faam geniet als dichter, diplomaat,
kunstkenner, componist en musicus. Als een echte homo universalis was hij een
van de meest uitgesproken persoonlijkheden van de Hollandse zeventiende eeuw.
Vanaf 23 februari 2022 organiseert Huygens’ Hofwijck in samenwerking met het
Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis en Museum Swaensteyn de
tentoonstelling Constantijn Huygens. Een leven in brieven. Netwerker Het is voor
het eerst dat een tentoonstelling exclusief zal worden gewijd aan Huygens’
briefwisseling, waarmee ook de volle reikwijdte van zijn netwerk aan het licht
komt. In veertig brieven, van en aan Huygens, ontmoet de bezoeker beroemdheden
als de filosoof René Descartes, de ‘eerste’ geleerde vrouw Anna Maria van
Schurman, de dichter P.C. Hooft, de architect Pieter Post, de schilder Jacob
Jordaens, Huygens’ buurman Johan Maurits van Nassau-Siegen, de dichter en
politicus Jacob Cats, de predikant Johannes Uyttenbogaert en vele anderen. De
veelzijdigheid van de lijst met correspondenten vertaalt zich in een breed palet
aan onderwerpen waaronder schilderkunst, muziek, politiek en wetenschap. Maar
ook Constantijns familieleven en vanzelfsprekend zijn band met de Oranjes komen
aan bod. Met Amalia van Solms wisselde hij meer brieven uit dan met wie dan ook.
Een biografisch veelluik Iedere originele brief zal in de tentoonstelling steeds
worden gepresenteerd in combinatie met een of meer objecten die verband houden
met die brief. Zo gaat een schrijven van Béatrix de Cusance, hertogin van
Lotharingen en goede vriendin van Constantijn, vergezeld van haar levensgrote
portret door Anthonie van Dijck én haar geconserveerde hart in een loden kistje.
Maar ook zien we de bemoeienis van Huygens met altaarstenen van de Germaanse
godin Nehallenia, het portret van Amalia dat tot voor kort nog de nok van de
Oranjezaal in Huis ten Bosch sierde, een modello van de Vlaamse schilder Jacob
Jordaens voor de grote ‘triomf van Frederik Hendrik’ in diezelfde zaal en tot nu
toe onbekende portretten van Constantijn en Christiaan Huygens, en Johan Maurits
van Nassau-Siegen. Door die combinatie van brieven en bijbehorende objecten
ontstaat in veertig vensters een rijk geschakeerd en fascinerend beeld van het
leven en werk van Constantijn Huygens. Ontdekkingen Tijdens het onderzoek voor
het digitaliseringsproject werden spectaculaire ontdekkingen gedaan. Bijna 700
niet eerder bekende brieven doken op, waarmee nieuwe correspondenten en
onverwachte aspecten van Huygens in beeld kwamen. Zo zal de enige brief van
Constantijn Huygens aan Johan de Witt, die onlangs op het Nationaal Archief werd
ontdekt, zijn primeur op de tentoonstelling beleven. Dat Huygens een fervent
parfumeur was, daarover ook correspondeerde en veel recepten heeft nagelaten,
zal te zien én te ruiken zijn in een samenwerkingsproject met onderzoekers van
De Jonge Akademie. Daarnaast is er aandacht voor de toepassing van het software
programma Transkribus, waarmee de handschriften van Huygens en zijn
correspondenten automatisch worden ontcijferd. Bruikleengevers De originele
brieven en de objecten zijn afkomstig uit musea in Nederland, Duitsland, België
en Frankrijk en worden nagenoeg allemaal voor het eerst aan het publiek getoond.
Koninklijke Verzamelingen Den Haag stelde zeer ruimhartig bruiklenen
beschikbaar, terwijl ook de Koninklijke Bibliotheek, de Universiteitsbibliotheek
Leiden en het Rijksmuseum prominent vertegenwoordigd zijn. Publicatie Bij de
tentoonstelling verschijnt een gelijknamig boek, samengesteld door Ineke Huysman
en Ad Leerintveld, gastconservatoren van de tentoonstelling. Meer dan dertig
deskundigen belichten in de rijk geïllustreerde bundel de in het hedendaags
Nederlands vertaalde brieven en plaatsen ze in hun historische context. De
publicatie wordt uitgegeven door Uitgeverij Catullus. Gerrit Rietveld Academie
Huygens’ Hofwijck heeft twaalf studenten van de Gerrit Rietveld Academie
uitgenodigd zich te laten inspireren door Constantijn Huygens en zijn wereld, om
met de ogen van nu naar dit historische verschijnsel te kijken. Dat heeft geleid
tot speelse, slimme en soms ook weerbarstige resultaten. Onder de titel Rietveld
confronts Huygens worden deze kunstwerken flankerend aan de
brievententoonstelling getoond. De gratis begeleidende brochure van dit deel van
de tentoonstelling is vormgegeven door studenten van de grafische afdeling van
de Rietveld Academie. Gastconservatoren De tentoonstelling is een initiatief van
Ineke Huysman en Ad Leerintveld, die ook als gastconservator optreden. Ineke
Huysman is bij het Huygens ING verantwoordelijk voor het digitaliseringsproject
van de correspondentie van Constantijn Huygens, en thans ook van Johan de Witt.
Ad Leerintveld was tot aan zijn pensionering conservator bij de Koninklijke
Bibliotheek en is een eminent Huygensdeskundige. Praktische informatie De
tentoonstelling Constantijn Huygens. Een leven in brieven vindt plaats op
Huygens’ Hofwijck en in Museum Swaensteyn in Voorburg, van 23 februari tot en
met 29 mei 2022. De database Huygens’ Briefwisseling Online is te vinden onder
resources.huygens.knaw.nl/briefwisselingconstantijnhuygens
Huygensmuseum Hofwijck
Venue
Upcoming events
There’s no upcoming events
Past events
Dit jaar belooft het een bijzondere kerst te worden, samen zijn, helen en het
ultieme kerstgevoel was nog nooit zo gewenst. In Museum Swaensteyn en Huygens’
Hofwijck sluiten we traditiegetrouw het jaar af met een kersttentoonstelling.
Vanaf 4 december 2021 t/m 9 januari 2022 kunt u in de donkere dagen rondom kerst
genieten van de sfeervolle tentoonstelling Heilige Kerst in Museum Swaensteyn en
de presentatie Kerstwensen in Huygens’ Hofwijck in het Huygenskwartier Voorburg.
Heilige Kerst Iconen, kerststallen en beelden vertellen het verhaal van enkele
Heiligen en zijn te zien tijdens de tentoonstelling Heilige Kerst in Museum
Swaensteyn. We starten bij het Kerstverhaal, het verhaal over de geboorte van
Christus dat al eeuwenlang aan de hand van de kerststal wordt verteld aan jong
en oud. In het museum staan kerststallen opgesteld uit het stadsklooster Den
Haag en uit privécollecties. Bijzonder zijn de kerststallen uit Tsjechië, waar
kerst op unieke en traditionele wijze elk jaar groots wordt gevierd. De stallen
worden omlijst door de iconen van Greetje Verdaasdonk Fokkenrood. De Iconen
worden geschreven naar de voorbeelden van de Oude Meesters. De techniek van het
schilderen met ei tempera berust op het gebruik van pigmenten aangelengd met
eigeel, water en in de donkere kleuren wat lavendelolie. De iconen zitten vol
symboliek en vertellen de verhalen van onder andere Maria, moeder van Jezus,
Johannes de Doper, Sint Maarten, Sint Nicolaas en Franciscus van Assisi.
Tentoonstelling Oeuvreprijs ArtiBrak
Van 28 oktober tot en met 28 november worden in museum Swaensteyn kunstwerken
getoond van de genomineerden voor de Fonds ArtiBrak Oeuvreprijs 2021.
De Fonds ArtiBrak Oeuvreprijs, bestaande uit een bronzen penning ontworpen door
Dieniks en een oorkonde, wordt eenmaal in de drie jaar toegekend aan een werkend
lid van kunstenaarsvereniging ArtiBrak die zijn of haar sporen heeft verdiend in
de kunst en met zijn of haar werk het meest aansluit bij een maatschappelijk
belang. Leden van ArtiBrak kunnen hiervoor kunstenaars nomineren, een jury kiest
uit vijf genomineerden de winnaar.
Tijdens de opening van de expositie zal de winnaar worden bekendgemaakt.
Tentoonstelling Metamorfose door kunstenaars ArtiBrak
In de periode 24 september tot en met zondag 24 oktober toont een groot aantal
kunstenaars van ArtiBrak hun visie op het thema Metamorfose.
De werken in verschillende disciplines zijn heel divers: acryl– en
olieverfschilderijen, keramische sculpturen, beelden uit steen, en werken in
mixed media. Door alle werken loopt als rode draad de Metamorfose zoals de
kunstenaars deze ervaren en tot uitdrukking brengen in hun werk.