Deze semi-permanente expositie in het ABC over de verschillende ontwikkelzones
in de stad Haarlem en regio is te zien tot en met de zomer van 2024.
De komende jaren gaat het in Haarlem gonzen van de bouwactiviteiten. Duizenden
woningen moeten er worden gebouwd in Haarlem. Deze woningen komen vooral in de 7
ontwikkelzones die de gemeente heeft aangewezen. Het ABC Architectuurcentrum
gaat de ontwikkelingen in deze zones de komende jaren op de voet volgen.
Deze expositie in de ‘Haarlem-zaal’ van het ABC biedt een overzicht van de
visies die de gemeente voor elke ontwikkelzone heeft opgesteld. Daarnaast worden
de concrete bouwprojecten belicht die al gerealiseerd, in uitvoering of in
voorbereiding zijn. Het versnellen van de woningbouw komt voort uit een nijpend
tekort aan woningen, met als gevolg snel stijgende huizenprijzen en schrikbarend
oplopende wachttijden voor een sociale huurwoning.De groei van de stad vraagt
ook om een groei van werkgelegenheid, van sport- en onderwijsvoorzieningen en om
meer groen en recreatiemogelijkheden. De beschikbare ruimte binnen de
stadsgrenzen zal intensief worden gebruikt. Dat alles met behoud van de
bestaande kwaliteiten van Haarlem.Tevens is er een overzicht van grotere
bouwprojecten buiten de 7 ontwikkelzones te zien.
Het ABC wil nadrukkelijk een platform bieden voor discussie over deze
grootschalige bouwopgave. Een platform waar ontwerpers, ontwikkelaars,
beleidsmakers, raadsleden maar zeker ook buurtbewoners, wijkraden of
belangengroepen hun mening kunnen geven over de veranderingen die zich aandienen
of waar ze hun eigen ideeën kunnen presenteren.
ABC Architectuurcentrum Haarlem
Venue
Upcoming events
Past events
Wonen, bouwen en beleven bij Franse striptekenaar Marc-Antoine Mathieu.
Marc-Antoine Mathieu is een van de best bewaarde geheimen van de hedendaagse
strip. Hij wordt wel de Franse Joost Swarte genoemd, toch kent in de
Nederlandstalige wereld bijna niemand hem. Daar komt nu verandering in. In het
kader van de Haarlemse Stripdagen 2022, dat ‘Wereldbouwers’ als thema heeft,
toont het ABC Architectuurcentrum Haarlem van 3 tot en met 19 juni zijn werk.
Wereldbouwers
Net als Joost Swarte kan ook Marc-Antoine Mathieu (1959) bij uitstek een
wereldbouwer worden genoemd. In een interview met de Amerikaanse
multidisciplinaire designwebsite MAS Context zegt Mathieu: ‘Ik zie mezelf
eigenlijk eerder als architect dan als verhalenverteller. Eerder als iemand die
tijd en ruimte vormgeeft dan puur als stripmaker.’ Een van zijn meest geliefde
scheppingen is een station. En dan niet zomaar een station, maar een station dat
voor reizigers lastig bereikbaar is omdat het zélf door de ruimte beweegt. Mocht
dit nog wat abstract klinken, op papier ziet Mathieus mobiele station er
volstrekt naturel uit. Mathieu beschouwt het zelf als een van zijn meest
geslaagde creaties. Overtuigend en absurd, bizar en volkomen geloofwaardig.
Storytelling
Tijdens de Stripdagen is dit station dan ook voor eenieder te bewonderen in het
ABC. Net als andere karakteristieke ontwerpen van Mathieu, zoals een
droomfabriek, een torenhoog lichtbaken en een oneindig museum. Het zijn
scheppingen die niet snel in steen zullen worden omgezet (al is het maar omdat
ze onmogelijk te realiseren zijn), maar die een volstrekt overtuigende omgeving
vormen voor de personages die de stripmaker er laat rondlopen. Een verkenning
van de wonderlijke plekken waar de menselijke geest ons zoal brengen kan en waar
dromen worden gevangen.
Architect J.B. van Loghem (1881-1940) in de schijnwerpers
22mei 2022
-23oktober 2022
De Haarlemse wijk ‘Tuinwijk Zuid’ van architect J.B. van Loghem viert dit jaar
haar 100-jarig bestaan. Dat is voor het ABC Architectuurcentrum Haarlem een van
de aanleidingen om van 22 mei tot en met 23 oktober 2022 een expositie te wijden
aan het oeuvre én aan de bijzondere persoon Van Loghem (1881-1940). De andere
aanleiding voor deze tentoonstelling is het verschijnen van een omvangrijke
monografie over Van Loghem, geschreven door Rudolphine Eggink. Met als
ondertitel ‘Architect van een optimistische generatie’, wordt deze zwaar
onderbelichte architect zowel met de publicatie als de expositie alle eer
gedaan.
100 jaar geleden is Van Loghem op de toppen van zijn kunnen. Deze sociaal
bevlogen architect, geboren in 1881 in Haarlem, toont zijn vakmanschap in volle
glorie in de bouw van wijken in Haarlem zoals Tuinwijk Zuid, Rosehaghe, Tuinwijk
Noord, Huis Ter Cleeff en Patria. Hij is tevens een van de architecten van het
Amsterdamse Betondorp. Van Loghems gedrevenheid om vooral voor de minder
bedeelde bevolkingsgroepen comfortabele, gezonde en betaalbare woningen te
bouwen voert hem ook naar Rusland. In het Siberische Kemerovo bouwt hij
honderden woningen, scholen, een badhuis en gemeenschapshuizen. Na twee jaar
keert hij enigszins gedesillusioneerd terug naar Nederland. Hij vestigt zich in
Rotterdam. De architectenpraktijk van de “bolsjewiek” Van Loghem heeft het
moeilijk in de crisisjaren. Hij krijgt weinig opdrachten. Maar dan ontpopt hij
zich als de ideoloog van het zogenoemde ‘Nieuwe Bouwen’. Van Loghem gaat
lesgeven, geeft lezingen, schrijft boeken en talloze artikelen in diverse
bladen. Hij wordt ook internationaal actief in de CIAM als pleitbezorger voor
het Nieuwe Bouwen. Hij werkt daar samen met mannen als Le Corbusier, Mart Stam
en Gerrit Rietveld. Veel te jong, hij is nog maar 58 jaar, overlijdt hij vlak
voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog…
Met zowel de publicatie als de ABC-tentoonstelling wordt ingezoomd op leven en
werk van Van Loghem. Een randprogramma met diverse andere activiteiten als
lezingen en (fiets)excursies zullen daar een verdieping aan toevoegen. Zo geeft
Rudolphine Eggink op dinsdagavond 31 mei een lezing over Van Loghem in het ABC.
Expositie over daglicht in architectuur in het ABC.
Iedereen heeft daglicht nodig, ook in huis, in school en op het werk. Van 25
januari tot en met 17 april 2022 organiseert het ABC Architectuurcentrum Haarlem
een tentoonstelling over het thema ‘daglicht in de architectuur’. Met als titel
‘Het Licht Zien!’ wordt ingegaan op de vraag hoe we zó kunnen ontwerpen en
bouwen dat daglicht bijdraagt aan een aangenaam en gezond binnenklimaat.
Dagelijks een portie daglicht doet een mens goed. Van daglicht is bekend dat het
onze gezondheid en stemming positief beïnvloedt. Daglicht geeft rust en
ontspanning, bevordert onze productiviteit en ons gevoel van veiligheid en
tevredenheid. Hoe meer daglicht binnen, hoe prettiger en lekkerder iemand zich
voelt. Maar hoe krijg je voldoende daglicht? We zitten tenslotte ongeveer 90%
van onze tijd binnen… De tentoonstelling ‘Het Licht Zien!’ gaat over meer
daglicht in huis, op het werk en in gebouwen. Er worden projecten getoond
waarbij daglicht extra aandacht heeft gekregen zodat overdag veel licht tot diep
in het interieur binnenkomt.
In het verleden, toen het elektrisch licht nog niet was uitgevonden, maakten
architecten soms al vernuftig gebruik van daglicht. Maar daglicht is nog steeds
een actueel thema in hedendaagse architectuur. Dat is onder meer te zien bij het
crematorium in Haarlem Noord van architect Herman Zeinstra met een maximaal
gebruik van daglicht. Een belangrijke rol voor de toetreding van daglicht door
middel van daglichtschachten is wellicht in de toekomst te zien wanneer de
voormalige Haarlemse V&D een andere bestemming krijgt en de donkere verdiepingen
bijvoorbeeld geschikt gemaakt worden voor woningbouw.
De tentoonstelling ‘Het Licht Zien!’ toont verder onder meer vijf
voorbeeldprojecten van architect Sander Mirck. Bij zijn ontwerpen besteedt hij
veel aandacht aan daglicht gecombineerd met uitzicht. Zijn gebouwen worden
gepresenteerd met foto’s en films, maar ook met analyses en bewegende
daglichtsimulaties.
Voor meer informatie over geplande lezingen en excursies zie onze website.
Licht en lijnenspel creëren kerstsfeer in het ABC!
De komende tijd toont Ronald Mattern in de galerij (gang) van het ABC zijn
subtiele lichtobjecten. Naast een aantal grote ronde figuren die hij al eerder
heeft tentoongesteld, laat hij vooral ook nieuw werk zien, getiteld ‘Ruiten 10’.
Met zijn ‘lichtbeelden’ brengt Mattern het ABC in een warme kerstsfeer. De serie
‘Ruiten 10’ zijn ‘lichtbeelden’ met LED–verlichting (6 volt) voor gebruik in de
huiskamer. De beelden zijn gevormd van metaaldraad waaraan weerstandjes en
lampjes gesoldeerd zijn. Een nauwkeurig werkje, omdat het netwerk van
metaaldraden niet alleen de tekening en de hele vormgeving bepaalt maar ook –
technisch gezien – een stroomcircuitje moet vormen. De gekleurde vlakken zijn
van gelakt vliegerpapier. De ruit is voor Ronald Mattern een speciale vorm. Hij
schrijft hier zelf over: “Op het eerste gezicht is het een figuur met vier
dezelfde, gelijkwaardige zijden. Maar toch heeft een ruit, gevoelsmatig, een
boven- en een onderkant en reikt de hele vorm ‘naar boven’. De twee zijkanten
zijn de ondersteuning van de weg naar omhoog. Met behulp van die boven- en
onderkant heb ik de ruit ingericht met allerlei draadfiguren. Menselijke
contouren, karakters uit strips en sprookjes en eeuwig doorlopende abstracte
draadfiguren. Niets van wat je ziet heeft een doel, alles heeft een willekeurige
betekenis en prikkelt hooguit de fantasie. Die gaat pas echt werken wanneer de
LED-lampjes gaan branden en het licht in allerlei onverwachte richtingen het
lijnenspel beschijnt. Door het licht komen de draadvormen tot leven.” Ronald
Mattern (1946) is van huis uit organisatieadviseur. Een paar jaar geleden heeft
hij het LED-licht ontdekt. Hij was op slag getroffen door de helderheid van de
lampjes, die hij begon te verwerken in ruimtelijke figuren van hout en koper- en
ijzerdraad. De serie ‘Ruiten 10’ is speciaal voor het ABC ontwikkeld.
Eerdere series, zoals de Non Flying Objects, zijn op diverse exposities getoond,
zoals in De Woude (Noord-Holland), De Raadskelder (Doesburg), het Raadhuis voor
de Kunst (Velsen) en de Pop-up Galerie (Bloemendaal).
Voor meer informatie: www.ronaldmattern.com; telefoon 023-5765110. De
tentoongestelde werken zijn te koop. Prijs: € 150,- per stuk, inclusief voeding
en desgewenst hulp bij het ophangen thuis.
Lichtobjecten van Ronald Mattern en fotografie van Marco van Beusekom.
De komende tijd toont het ABC in de galerij (gang) subtiele lichtobjecten van
Ronald Mattern en één bijzondere ‘Haarlemse’ foto van Marco van Beusekom. Naast
een aantal grote ronde figuren laat Mattern lichtbeelden uit zijn serie ‘Ruiten
10’ zien. Met zijn ‘lichtbeelden’ brengt Mattern het ABC in een warme
kerstsfeer. Een foto van Van Beusekom versterkt dat beeld.
De serie ‘Ruiten 10’ zijn ‘lichtbeelden’ met LED–verlichting (6 volt) voor
gebruik in de huiskamer. De beelden zijn gevormd van metaaldraad waaraan
weerstandjes en lampjes gesoldeerd zijn. Een nauwkeurig werkje, omdat het
netwerk van metaaldraden niet alleen de tekening en de hele vormgeving bepalen
maar ook – technisch gezien – een stroomcircuitje moet vormen. De gekleurde
vlakken zijn van gelakt vliegerpapier.
De ruit is voor Ronald Mattern een speciale vorm. Hij schrijft hier zelf over:
“Op het eerste gezicht is het een figuur met vier dezelfde, gelijkwaardige
zijden. Maar toch heeft een ruit, gevoelsmatig, een boven- en een onderkant en
reikt de hele vorm ‘naar boven’. De twee zijkanten zijn de ondersteuning van de
weg naar omhoog. Met behulp van die boven- en onderkant heb ik de ruit ingericht
met allerlei draadfiguren. Menselijke contouren, karakters uit strips en
sprookjes en eeuwig doorlopende abstracte draadfiguren. Niets van wat je ziet
heeft een doel, alles heeft een willekeurige betekenis en prikkelt hooguit de
fantasie. Die gaat pas echt werken wanneer de LED-lampjes gaan branden en het
licht in allerlei onverwachte richtingen het lijnenspel beschijnt. Door het
licht komen de draadvormen tot leven.” Fotograaf Marco van Beusekom schrijft
over zichzelf: “Ik ben van nature visueel ingesteld en ben dan ook altijd op
zoek naar het beeld van de huidige tijd waarin wij leven. Voor mij is de kunst
van het fotograferen het vastleggen van bepaalde gebeurtenissen zonder dat ik
daar veel woorden aan hoef te geven. Woorden betekenen veel maar soms zijn
woorden ontoereikend voor het overbrengen van een gevoel, een emotie. In een
foto weet ik dat vast te leggen. De foto van De Grote Markt met op de
achtergrond de St. Bavokerk is genomen op een herfstochtend, september 2020. De
binnenstad ligt onder een deken van mist en straalt rust uit. Zodra de zon zich
opwarmt trekt de mist langzaam op. Op de voorgrond wordt de anderhalve meter van
corona belicht…
De tentoonstelling ‘Gateway Haarlem’ die van 17 oktober t/m 16 januari te zien
is in het ABC architectuurcentrum Haarlem belicht de metamorfose van de
Schipholweg. De Schipholweg is een van de belangrijkste, zo niet de
belangrijkste entree van Haarlem. De afgelopen 10 jaar is het aanzien van deze
invalsweg vanaf de A9 ingrijpend veranderd en ook de komende jaren staan er een
aantal nieuwbouwprojecten op stapel die het Haarlemse stadsbeeld danig zullen
veranderen. Voor het ABC Architectuurcentrum reden om in een zogenoemde
‘Wijk-te-Kijk-tentoonstelling’ de metamorfose van de ‘Gateway Haarlem’ te
belichten en in historisch perspectief te plaatsen.
100 jaar Patrimoniumbuurt – tuindorp in Haarlem-Noord
19september 2021
-09januari 2022
Honderd jaar geleden werd ten noorden van het Haarlemse centrum, net buiten het
bolwerk, de wijk Rozenhagen gebouwd door de gereformeerde woningstichting
Patrimonium. De totaalopzet, een soort tuindorp met 318 arbeiderswoningen, vijf
winkelwoningen en 81 middenstandswoningen, werd ontworpen door de Amsterdamse
architecten T. Kuipers en A. Ingwersen. De architectuur van de wijk die nu
bekend staat als Patrimoniumbuurt kent nagenoeg allemaal dezelfde
karakteristieke bouwstijl en toont gelijkenissen met die van de Amsterdamse
School.
Het 100-jarig jubileum is voor het ABC aanleiding om aandacht te besteden aan
deze bijzondere buurt middels een expositie maar ook met onder meer lezingen en
excursies.
De Haarlemse Beroepskunstenaarsvereniging KZOD (Kunst Zij Ons Doel) bestaat dit
jaar maar liefst 200 jaar! Om dat bijzondere jubileum te vieren worden op 13
verschillende locaties in de stad een selectie werken getoond van de huidige
leden en van enkele oud-leden.
Onder de titel ‘Zichtlijnen’ zijn in het ABC de werken te zien van de volgende
kunstenaars: Ellen Wolff, Adriaan Brand, Anneke Koster, Femke van der Zee,
Marcel Kooij, Otie van Vloten, Joep van Opzeeland, Mark Thatcher, Lizan van Dijk
en Ben Kamp.
Beeld: werk van Marcel Kooij