Van Gogh Museum

Venue

Upcoming events

There’s no upcoming events

Past events

‘Kleur als Taal’, de eerste overzichtstentoonstelling van Etel Adnan in Nederland is vanaf 20 mei te zien in het Van Gogh Museum. Etel Adnan, geboren in Beiroet, werd pas 15 jaar geleden bij een groter publiek bekend met haar schilderijen en tekeningen, maar maakte internationaal al eerder naam met haar literatuur en poëzie. In haar beeldende kunst neemt Adnan vaak het landschap als uitgangspunt. Net als Vincent van Gogh tracht zij daarin, met een geheel eigen kleurenpalet en schilderstijl, de kracht van de natuur op het doek over te brengen. In de tentoonstelling ‘Kleur als Taal’ voeren Adnans schilderijen, vaak gesimplificeerde landschappen met intense kleuren en geabstraheerde vormen, de boventoon, en gaan deze de dialoog aan met een aantal werken van Van Gogh. Verder worden ook leporello’s – zogenoemde harmonicaboekjes waar Adnan om bekendstaat –, tapijten en literair werk van haar hand getoond. Het is een oeuvreoverzicht dat nog nooit eerder in Nederland te zien was. Een ware explosie aan pure kleuren van een veelzijdige kunstenaar die zich bijna een eeuw tussen verschillende culturen en talen bewoog. Beeldcredit: Etel Adnan, Untitled, 2010, olieverf op doek, 24 x 30 cm, Collectie Mudam Luxemburg, Musée d’Art Moderne Grand-Duc Jean. © Foto: Rémi Villaggi / Mudam Luxembourg
De Nederlandse verzamelaar Andries Bonger (vriend van de gebroeders Van Gogh en broer van Jo, de echtgenote van Theo van Gogh) bracht tussen 1894 en 1908 een indrukwekkende collectie kunstwerken van Odilon Redon bijeen, waarvan de helft is ondergebracht in het Van Gogh Museum. Een selectie van de mooiste Redons worden vanaf oktober in het museum gepresenteerd. Zo zullen er duistere houtskooltekeningen te zien zijn, maar ook kleurige pastels, schilderijen en wanddecoraties, waarbij de bijzondere wisselwerking tussen kunstenaar en verzamelaar centraal staat. Bonger en Redon bouwden niet alleen samen aan de indrukwekkende verzameling, ze onderhielden een levenslange hechte vriendschap en vertrouwensband.
Voor Vincent van Gogh (1853-90) waren de olijfgaarden rond de inrichting van Saint-Rémy-de-Provence als een tuin van Getsemane. De bomen symboliseren gevoelens van troost, vrede en hoop. In het jaar dat hij er vanwege zijn mentale gezondheid doorbracht, schilderde hij een serie van vijftien olijfgaarden waarvan de meeste nu voor het eerst zijn herenigd in het Van Gogh Museum.Doordat de olijfgaarden in één ruimte hangen, zijn de onderlinge variaties goed te zien. Van Gogh schilderde ze eerst buiten, maar ging daarna naar binnen. Buiten bleef hij trouw aan wat de natuur hem voorschotelde: de schaduwen variëren in kleur en de bomen hebben grilligere, natuurlijke vormen. Zelfs de pootafdrukken van een door de natte verf gelopen insect zijn te zien. Binnen maakte hij de boomgaarden af door figuren toe te voegen, zoals bij de ‘Olijvenpluksters’, en ze te onderwerpen aan zijn hypnotiserende penseelstreken. Zo laat Van Gogh je ogen over het beeld kronkelen en opgaan in zijn gemoedstoestand. ‘Olijvenpluksters’, november 1889, Basil & Elise Goulandris Foundation, Athene In 2022 organiseren het Van Gogh Museum in Amsterdam en The Dallas Museum of Art een tentoonstelling over de belangrijke groep schilderijen van olijfgaarden die Van Gogh maakte in het jaar dat hij in de inrichting in Saint-Rémy-de-Provence verbleef. Van Gogh en de olijfgaarden brengt de reeks werken met dit onderwerp die de kunstenaar tussen juni en december 1889 vervaardigde voor het eerst weer bij elkaar. Daarnaast presenteert de tentoonstelling nieuwe inzichten in Van Goghs schildertechniek, materialen en kleurgebruik naar alle vijftien schilderijen van olijfgaarden. Beeld: Olijfgaarden, Van Gogh Museum
De romantische prentenserie Liefde (Amour) van de Franse kunstenaar Maurice Denis (1870-1943) is het perfecte kunstwerk voor Valentijnsdag 2022.Denis baseerde de dertien grote litho’s in prachtige kleuren op de gedichten die hij in zijn dagboek schreef toen hij net verliefd was op zijn latere vrouw Marthe.De dertien kleurenlitho’s uit de serie worden samen met de dagboekcitaten, ontwerptekeningen en proefdrukken uit collecties wereldwijd getoond. Zo worden de reis van proef tot perfectie en het creatieve proces tussen kunstenaar en drukker inzichtelijk gemaakt.
Zou Vincent van Gogh trots kunnen zijn op zijn werk ‘De aardappeleters’? Voor de schilder was dit werk, met daarop een boerengezin aan een maaltijd van dampende aardappelen, in ieder geval erg belangrijk, want hij wilde ermee laten zien dat hij een vakkundig kunstenaar was. Deze bewijsdrang wordt zichtbaar duidelijk wanneer u als bezoeker wordt geleid langs het vele voorbereidende werk dat Van Gogh verrichte, voordat hij aan zijn allereerste meesterwerk begon. Zo verdiepte Van Gogh zich in het afbeelden van het harde boerenleven en het portretteren van karakteristieke boerenkoppen, maar ook in kleurentheorieën en het creëren van licht-donkereffecten. In brieven aan zijn broer Theo schreef Vincent over deze voorstudies, die uiteindelijk niet het resultaat opleverden dat hij had gewenst: op de Parijse kunstmarkt viel het kunstwerk totaal niet in de smaak. Of de kritiek terecht is mag u zelf beoordelen, wanneer u als bezoeker oog in oog staat met het inmiddels wereldberoemde eindresultaat. Binnen in de reconstructie van de hut in de tentoonstelling, foto: Luuk Kramer In de tentoonstelling ontdek je dat Van Gogh niet alleen een worstelende kunstenaar was, maar ook een ambitieuze man die zijn werk zorgvuldig voorbereidde. Hij maakte De aardappeleters in het Brabantse dorp Nuenen en hoopte hiermee zijn entree te kunnen maken op de Parijse kunstmarkt. Van Gogh zag De aardappeleters als zijn eerste echte meesterwerk, maar zo werd het destijds niet ontvangen. In de tentoonstelling kom je meer te weten over Van Goghs doorzettingsvermogen, hoe hij omging met kritiek en wat het schilderij voor hem betekende. Om nog dichter bij de kunstenaar en het schilderij te kunnen komen zal een deel van de tentoonstelling worden ingericht als Aardappeleters-atelier. Bezoekers kunnen als het ware in het schilderij stappen door plaats te nemen aan de eettafel van de op het schilderij afgebeelde familie De Groot-van Rooij, de plek waar Van Gogh uren doorbracht om De aardappeleters voor te bereiden. In het atelier is er aandacht voor het boerenleven op het Brabantse platteland in de 19de eeuw, kunnen bezoekers zelf creatief aan de slag en er zullen tekenworkshops worden gegeven. Beeld: Vincent van Gogh, ‘De aardappeleters’, april 1885, lithografie op papier, Van Gogh Museum, Amsterdam
In de doorlopende presentatie ‘Van Gogh inspireert’ is nu werk te zien zijn van de Nederlandse kunstenaar Jan Robert Leegte. In deze presentatie zal Leegte de natuur en het landschap op een nieuwe manier benaderen. Het plein air schilderen van Van Gogh en zijn tijdgenoten heeft plaatsgemaakt voor een algoritme dat de wildernis van het internet afreist om met een willekeurige natuurfoto terug te keren. Dit beeld wordt vervolgens door het algoritme gecomprimeerd tot een digitale impressie van het gevonden landschap. Doordat het algoritme doorlopend en oneindig beelden ophaalt, is het werk een eindeloze sequentie van algoritmische impressies.