Dit voorjaar is in het Nationaal Jenevermuseum Schiedam de tentoonstelling
Brandmerk! Brandijzers uit 100 jaar jeneverindustrie te zien. Vanaf 1881
gebruikten distillateurs steeds vaker beeldmerken om zich te onderscheiden van
hun concurrenten. Op de kisten jenever brandde men met een brandijzer het
jenevermerk. De tentoonstelling Brandmerk! Brandijzers uit 100 jaar
jeneverindustrie laat een groot aantal van deze unieke brandijzers zien.
Brandijzers als marketingmiddel
Vanaf 1881 werden duizenden jenevermerken ingeschreven in het Fabrieksmerken
Register. Vooral de exporterende distillateurs en jeneverhandelaren gingen
logo’s en beeldmerken gebruiken om zich te onderscheiden van hun concurrenten.
Op de kisten zat het gebrandmerkte jenevermerk en in die kist zat hetzelfde
etiket op de fles. Voor elk land werden specifieke logo’s gebruikt. Binnen één
exportland concurreerden de Nederlandse jenevers met elkaar en werden
succesvolle logo’s soms van elkaar, maar ook lokaal, gekopieerd.
Brandijzers als herkenning
Door middel van brandijzers tonen producenten hun merken en namen. Men gebruikte
merktekens als dierfiguren, machines en vormen die direct herkenbaar waren voor
klanten. Van de kusten van Afrika tot de opkomende steden in de VS; een
brandmerk gaf garantie voor herkomst en kwaliteit.
Brandmerk! Brandijzers uit 100 jaar jeneverindustrie toont een groot aantal
brandijzers waarmee de sterke branding van jenever op de internationale markten
letterlijk ingebrand werd. Samen met patentboeken en etiketten geven de
brandijzers een beeld van vroege manieren om ijzersterke merken aan de man te
brengen.
Beeld: Brandersknechten aan het werk met brandijzers bij distilleerderij Schade
& Buysing, foto JM
