In deze tentoonstelling tonen 16 hedendaagse kunstenaars hun interpretatie van
bijzondere Veenkoloniale vrouwen.
De geschiedenis van de Veenkoloniën is veel meer dan veensteken. Als de turf weg
is ontstaat een nieuwe economie. Dankzij onder andere zeevaart en landbouw
ontstond er welvaart. De welvaart resulteerde in interessante ontwikkelingen en
een vooruitstrevende manier van denken. In een tijd waar vrouwen soms als
ondergeschikt werden gezien brengen de Veenkoloniën vooruitgang in de vorm van
emancipatie. Vrouwen hebben veel betekend voor deze regio en zullen dat blijven
doen. Daarom brengt het Veenkoloniaal Museum een ode aan de Veenkoloniale vrouw.
In deze tentoonstelling tonen 16 hedendaagse kunstenaars hun interpretatie van
bijzondere Veenkoloniale vrouwen. Vrouwen die indruk hebben gemaakt op hun
omgeving, wat betekend hebben voor Nederland of onderdeel zijn van bijzondere
historische verhalen. Van sommige vrouwen is hun uiterlijk welbekend, van
anderen is er juist meer ruimte voor de fantasie van de kunstenaar.
Veenkoloniaal Museum
Venue
Upcoming events
De kerkelijke kunst van Hendrik Antonius Ter Reegen (1892-1973).
Zijn heiligenbeelden, preekstoelen, banken, doopvonten en andere kerkmeubels
zijn tot op de dag van vandaag te zien in kerken in het noorden van Nederland,
maar zijn naam is nog maar bij weinigen bekend.
Zijn heiligenbeelden, preekstoelen, banken, doopvonten en andere kerkmeubels
zijn tot op de dag van vandaag t…
Zijn heiligenbeelden, preekstoelen, banken, doopvonten en andere kerkmeubels
zijn tot op de dag van vandaag te zien in kerken in het noorden van Nederland,
maar zijn naam is nog maar bij weinigen bekend.
Zijn heiligenbeelden, preekstoelen, banken, doopvonten en andere kerkmeubels
zijn tot op de dag van vandaag te zien in kerken in het noorden van Nederland,
maar zijn naam is nog maar bij weinigen bekend: de beeldhouwer Hendrik Antonius
ter Reegen werkte vanaf 1922 tot aan zijn dood in 1973 in zijn werkplaats aan
het Boven Oosterdiep in Veendam. Ter Reegen maakte zijn leven lang werken voor
veel katholieke en enkele protestantse kerken in Nederland en soms
daarbuiten. Het grootste deel van zijn kerkelijke werk is te vinden in
Noord-Nederland, en in het bijzonder in de Groninger en Drentse Veenkoloniën.
Het meeste ervan stamt uit de periode tussen 1925 en 1950. In deze expositie,
door gastconservator Jacolien Wubs samengesteld, maken we kennis met de
ontwerpschetsen, heiligenbeelden, meubilair en vrij werk van ter Reegen. Onze
trouwe Vrienden en Vriendinnen zullen zich ongetwijfeld het artikel over ter
Reegen in de nieuwste Veenkoloniale Volksalmanak (nr. 35) herinneren. In deze
tentoonstelling willen we u nu de beelden in het echt laten zien.
Naast werken van de Groningse Otto Eerelman (1839-1926) wordt ook de
paardenkunst van de Groningse Tabertus Melissen geëxposeerd.
Paard en mens, al lange tijd hebben ze een bijzondere verbondenheid. Het paard
vertolkt bij alle rangen en standen van de bevolking een rol. Op het boerenland
vertrouwt men op de werk- en trekpaarden om de mens te helpen. En bij de elite
is de paardensport een geliefde vorm van vermaak en vertier. De vroegste
afbeelding van het paard is te zien in de grotten van Lascaux. Het paard heeft
sinds de oudheid ontzettend veel kunstenaars geïnspireerd. Zo ook in Groningen,
paardenprovincie bij uitstek.
De Groningse Otto Eerelman (1839-1926) was hofschilder, m…
Paard en mens, al lange tijd hebben ze een bijzondere verbondenheid. Het paard
vertolkt bij alle rangen en standen van de bevolking een rol. Op het boerenland
vertrouwt men op de werk- en trekpaarden om de mens te helpen. En bij de elite
is de paardensport een geliefde vorm van vermaak en vertier. De vroegste
afbeelding van het paard is te zien in de grotten van Lascaux. Het paard heeft
sinds de oudheid ontzettend veel kunstenaars geïnspireerd. Zo ook in Groningen,
paardenprovincie bij uitstek.
De Groningse Otto Eerelman (1839-1926) was hofschilder, maar tegenwoordig kennen
we hem vooral vanwege zijn prachtige natuurgetrouwe schetsen en schilderijen van
paarden (en honden). Eerelman heeft tevens een bijzondere connectie met het
Veenkoloniaal Museum. Oprichter van het museum en ploeglid, G. H. Streurman was
bevriend met Eerelman en refereert ook wel aan Eerelman als belangrijke
raadgever in zijn leven.
Naast werken van Eerelman wordt ook de paardenkunst van de Groningse Tabertus
Melissen geëxposeerd. Melissen was van oorsprong tekenaar en schilder, later
werd hij tevens paardenfotograaf. Hij was leerling aan de Academie Minerva en
had een bijzonder talent om goedgelijkende paardenportretten te maken.
Past events
Ebel Glastra werkt graag met leem. Om verloren gegane kennis op te doen reisde
hij onder andere naar Mali, waar leembouw nog heel normaal is.
Een lezing van Ebel Glastra over leembouw en het gebruik van kleurpigmenten in
Mali.
Ebel Glastra werkt graag met leem, een natuurlijk materiaal. Werken met leem is
werken met je hoofd, je hart en je handen. Het is creëren met eerlijke,
natuurlijke materialen. Met echt gereedschap. Puur materiaal vraagt om
authentieke ambachtskennis. Weten wat je doet. Die kennis ontstaat pas na
langdurige ervaring.
Zo krijgt het oudste bouwmateriaal in de wereld zijn verwerking waar het recht
op heeft. Om verloren gegane kennis op te doen reisde hij onder andere naar
Mali, waar leembouw nog heel normaal is.
Inloop vanaf 19.30, aanvang 20.00 uur Entree € 6,-- per persoon, Museumkaart en
Vrienden van het Veenkoloniaal Museum GRATIS
Lezing over kryojo, een Caraïbische muziekstijl die sterk beïnvloed is door
zowel Europese als Afrikaanse muziek.
Geboren op het zonnige Curaçao zal muzikant, componist en docent Harvey Mercera
op deze avond ingaan op kryojo, een Caraïbische muziekstijl die sterk beïnvloed
is door zowel Europese als Afrikaanse muziek. Tijdens deze avond maken we kennis
met verschillende facetten van deze muziekstijl. Harvey studeerde Cum Laude af
aan het Prins Claus Conservatorium als pianist en componiste en is onder andere
docent aan de Muziek-Dans en Theaterschool te Veendam. Muziek overbrengen is
zijn grootste passie.
Aanvang 20.00 uur (inloop vanaf 19.30 uur). Entree € 6,-- per persoon,
Museumkaart en Vrienden van het Veenkoloniaal; Museum GRATIS
Onze gastconservator Odilia Okonga gaat samen met kinderen sieraden maken. Een
ander groepje krijgt uitleg over Afrikaanse muziek.
Zaterdag 9 maart en zaterdag 30 maart gaan we knutselen. Je mag je eigen
sieraden maken! Ook zal er muziek worden gemaakt, en krijg je uitleg over de
muziekinstrumenten.
We vragen een kleine bijdrage van € 2,- per kind voor de materiaalkosten.
Alleen met vooraanmelding via strikkers@veenkoloniaalmuseum.nl
Aanvang 14.00 uur.
Lezing van Drs. Frederik Erens, over Koerland. Het Hertogdom Koerland was van
1562 tot 1795 zelfstandig. Hertog Jacob Kettler moderniseerde het land en bracht
Nederlandse vaklieden naar Koerland.
Zondag 24 maart, aanvang 14.00 uur Entree € 6,-- per persoon, Museumkaart en
Vrienden van het Veenkoloniaal Museum GRATIS Lezing van Drs. Frederik Erens
(bestuurslid van de Nederlands Baltische Vereniging en Oost-Europa kenner) over
de geschiedenis van Letland en Koerland in het bijzonder. Het Hertogdom Koerland
was van 1562 tot 1795 zelfstandig. Hertog Jacob Kettler moderniseerde het land
en bracht Nederlandse vaklieden naar Koerland. Een deel ging werken in de
scheepsbouw en in de 17de eeuw bezat Koerland naar voorbeeld van de VOC een
eigen vloot. In 1795 werd Koerland geannexeerd door Rusland en verdween de
zelfstandigheid.
Onze gastconservator Odilia Okonga gaat samen met kinderen sieraden maken. Een
ander groepje krijgt uitleg over Afrikaanse muziek.
Zaterdag 9 maart en zaterdag 30 maart gaan we knutselen. Je mag je eigen
sieraden maken! Ook zal er muziek worden gemaakt, en krijg je uitleg over de
muziekinstrumenten.
We vragen een kleine bijdrage van € 2,- per kind voor de materiaalkosten.
Alleen met vooraanmelding via strikkers@veenkoloniaalmuseum.nl
Aanvang 14.00 uur.
Een dag vol papierknipkunst voor kunstliefhebbers en papierkunstenaars in het
Veenkoloniaal Museum naar aanleiding van de expositie 'Geknipt voor het leven'.
Gedurende de dag is er een groot aantal extra activiteiten in het museum: trotse
papierknippers die demonstreren, verschillende workshops en lezingen, een
voorstelling uit het schimmenspel Odysseus, video’s in het filmtheater en een
expert die meegebrachte historische knipsels taxeert. Het festival wordt
afgesloten door zanger Broeder Dieleman die met zijn optreden een muzikale ode
brengt aan Jan de Prentenknipper. Iedereen kan die dag aanschuiven bij een van
de vele workshops die gegeven worden; variërend van beginners tot all-round.
Aan de bloeiperiode van de 19de-eeuwse Groninger zeevaart herinneren nog
honderden schilderijen en tekeningen. Toch is het maar een fractie van alle
scheepsportretten die ooit gemaakt zijn.
Immers elke kapitein liet zijn schip portretteren. Tijdens zijn loopbaan waren
dit er al gauw vier of vijf. Daarnaast vond de stuurman soms een scheepsportret
ook wel aanlokkelijk. De kunstenaars die de portretten vervaardigden waren vaak
broodschilders. Perspectief gezien niet altijd perfect, en soms met de vreemdste
golven.
We presenteren in vier zalen een bonte selectie van schilderijen, waarbij de ene
kunstenaar waar talent toont, schetst de andere er maar wat op los. Soms werden
de portretten zelfs vervaardigd door schilders die nog nooit op zee waren
geweest. Ook laten we verhalen zien van enkele kapiteins, hun belevenissen in
voor- en tegenspoed. Deze verhalen komen uit het historisch onderzoek van Arda
Vossebeld-Dijkhuizen, die ook meewerkt aan de website scheepsindex.nl.
Bij deze expositie put…
Immers elke kapitein liet zijn schip portretteren. Tijdens zijn loopbaan waren
dit er al gauw vier of vijf. Daarnaast vond de stuurman soms een scheepsportret
ook wel aanlokkelijk. De kunstenaars die de portretten vervaardigden waren vaak
broodschilders. Perspectief gezien niet altijd perfect, en soms met de vreemdste
golven.
We presenteren in vier zalen een bonte selectie van schilderijen, waarbij de ene
kunstenaar waar talent toont, schetst de andere er maar wat op los. Soms werden
de portretten zelfs vervaardigd door schilders die nog nooit op zee waren
geweest. Ook laten we verhalen zien van enkele kapiteins, hun belevenissen in
voor- en tegenspoed. Deze verhalen komen uit het historisch onderzoek van Arda
Vossebeld-Dijkhuizen, die ook meewerkt aan de website scheepsindex.nl.
Bij deze expositie putten we rijkelijk uit eigen collectie, uit diverse grote
particuliere collecties en tonen we bruiklenen van onze collega’s in
Noord-Nederland. Werken die normaal niet zo vaak te zien zijn. We gaan vol onder
zeil!
In 2 Spraak zetten we in het Veenkoloniaal Museum Veendam het huidige Afrika
centraal op het gebied van mode en cultuur. Want wat is Afrika?
Afrika is een immens groot continent met zeer diverse culturen en mode, een
continent waar weinigen echt iets van weten. We verbinden dit continent op een
positieve wijze met mensen uit onze regio die zich laten inspireren door Afrika.
Hun ervaringen tonen we op zaal tezamen met het hedendaagse modebeeld van
Afrika. Mode gedragen door ze…
Afrika is een immens groot continent met zeer diverse culturen en mode, een
continent waar weinigen echt iets van weten. We verbinden dit continent op een
positieve wijze met mensen uit onze regio die zich laten inspireren door Afrika.
Hun ervaringen tonen we op zaal tezamen met het hedendaagse modebeeld van
Afrika. Mode gedragen door zelfbewuste mensen die verbonden zijn met de cultuur
uit hun regio. Want kennen wij Bògòlanfini, ook wel modderdoek genoemd? Deze
doek is uitgegroeid tot een symbool van culturele identiteit van Mali. En dan de
Kitenge, een bont bedrukt zwart katoenen stof uit Kenia. En wat te denken van de
wax print, notabene ooit in 1850 in Nederland bedacht voor de Indonesische
markt, maar die vonden de print niet mooi en perfect genoeg. De fabrikanten
zochten een nieuwe markt en de waxprint sloeg in als een mode-bom en is tot op
de dag van vandaag enorm populair in West-Afrika. Nog steeds bepaald deze wax
print het modebeeld. In een modeshow tonen we de meest aansprekende kleding.
2 Spraak bestaat tevens uit verhalen. Verhalen verbonden met Afrika en vertelt
door mensen die wonen, werken of afkomstig zijn uit onze regio en een speciale
band met Afrika hebben. Personen die verbinding en inspiratie in Afrika zoeken,
soms door hun roots, maar ook door muziek, kunst en cultuur. Verbonden met
Afrika, ieder op zijn of haar wijze. Naast de tentoonstelling organiseren we
activiteiten voor de scholen om kennis te maken met een ander Afrika. En
natuurlijk mag een speciale modeshow niet ontbreken.
Ook gaan we 2 Spraak workshops geven die bestaan uit ‘Adrinak symbols’, ‘binden
en weven’ en ‘Bead work’. Hierbij wordt nadrukkelijk de samenwerking met de
Winkler Prins Scholengemeenschap te Veendam gezocht. We hopen dat de leerlingen
tot een eigen mode expositie komen.
We gaan 2 Spraak avonden organiseren, waarbij bezoekers kennis maken met
Afrikaanse muziek en cultuur.
In samenwerking met Hotel Parkzicht organiseren we speciaal ter gelegenheid van
onze tentoonstelling ‘Een vleug Jugendstil in Oost-Groningen’ een Jugendstil
arrangement.
U wordt op vrijdagavond ontvangen in Hotel Parkzicht, gelegen direct naast het
museum. Op zaterdag ontvangen we u na het ontbijt om 10.30 uur …
U wordt op vrijdagavond ontvangen in Hotel Parkzicht, gelegen direct naast het
museum. Op zaterdag ontvangen we u na het ontbijt om 10.30 uur in Grand Café
vanBeresteyn met koffie/thee en koek. Daarna zal directeur Hendrik Andries
Hachmer u in het Veenkoloniaal Museum, d.m.v. een PowerPoint presentatie,
meenemen op reis langs Jugendstilinterieurs in Oost-Groningen. U maakt kennis
met prachtige interieurfoto’s, gemaakt door fotograaf Norma van der Horst. Na
deze presentatie heeft u tot 14.00 uur tijd om de expositie ‘Een vleug
Jugendstil in Oost-Groningen’ te bekijken en om even in het winkelcentrum van
Veendam te verpozen. Om 14.00 uur vertrekken we voor een kleine stadswandeling
door Veendam. We maken kennis met de huizen van Klein- en Groot Engbert, de
Nederlandsche Hypotheekbank, de woning van Severinus ten Horn en Van Linge. We
sluiten af met een hapje en een drankje in het zeer monumentale woonhuis van de
markante
Veendammer Van Heijningen Bosch.
Na afloop krijgt u een 83 kilometer lange monumentenroute mee die u onder andere
langs de getoonde Jugendstilpanden uit de expositie voert, maar u zult al snel
ontdekken dat er veel meer pareltjes zijn en we slechts een selectie
presenteren. Mocht u er nog een extra overnachting aan vast willen koppelen dan
kunnen we dit voor u arrangeren.
Jugendstil arrangement, € 160,00 p.p., inclusief hotel + ontbijt, koffie/thee
bij vanBeresteyn, de stads-wandeling, bezoek aan het Veenkoloniaal Museum, de
Jugendstilroute en een hapje en drankje bij Van Heijningen Bosch. Vrienden van
het Veenkoloniaal Museum betalen € 140,00 p.p. Zonder overnachting zijn de
prijzen respectievelijk € 70,00 en € 50,00 p.p.
Aanmelden via strikkers@veenkoloniaalmuseum.nl
In de 19de eeuw ontstonden allerlei neostijlen die terug grepen op roemrucht
verleden. Neoclassicisme, neogotiek en allerlei eclectische mengvormen.
Jugendstil, oftewel ‘de Nieuwe Kunst’, wilde met deze traditie breken en gebruik
maken van nieuw technieken. Er is ruimte voor ornamenten in deur- en
raampartijen in vloeiende lijnen en geïnspireerd door de natuur. De inrichting
van het gebouw is in overeenstemming met het uiterlijk. Samen met de inrichting
van het gebouw vormt het geheel een totaal concept. Door verbouwingen zijn veel
interieurdetails nu nog bestaande gebouwen verloren gegaan, maar gelukkig is er
een revival. Soms worden panden met gevoel voor details weer gerestaureerd. Er
is weer belangstelling voor Jugendstil ook voor het in dezelfde periode
ontworpen aardewerk- en porselein en niet te vergetende de boekdrukkunst.
Rond 1900 zijn overal in Europa, maar vooral in de grote steden onder
Jugendstilarchitectuur, nieuwe appartementen en gebouwen ontworpen. De
Jugendstilpanden die in Nederland verrezen weken af van de Belgische en
Russische voorbeelden. Uitbundige vormen zoals we die in Brussel en Riga zien,
komen we in Nederland op een paar uitzonderingen na, niet tegen. Uitbundige
vormen in ijzer werden slechts toegepast in balkonhekjes, deurhekken, houders
van vlaggenstokken en dergelijke. Dikwijls kon de architect zich niet geheel
losmaken van allerlei neostijlen en herinneren neo-gotische en
neo-renaissancistische elementen zoals torentjes, kantelen en erkertjes aan de
voorgaande periode.
Op het platteland van Europa is Jugendstil een vrij zeldzaams verschijnsel. Toch
komen we vooral ook in kleinere dorpen en steden in Noord Nederland soms
sprankelende voorbeelden tegen. Panden gebouwd in opdracht van jonge
industriëlen en ondernemers en een ontluikende middenstand die geld beschikbaar
hadden om te investeren in iets nieuws en zich vaak toch ook van de rest wilden
onderscheiden. Lokale architecten keken af bij de grote namen en speelden
leentjebuur. Ook de plaatselijke dorpstimmerman wist wel aan tegels met
Jugendstilmotieven en glas-in-lood ramen te komen. En zo zijn er ook in plaatsen
als Veendam en Wildervank en beide Pekela ’s anno 2020 nog steeds voorbeelden te
vinden van Jugendstilpanden en mengvormen waar Jugendstilelementen in zijn
verwerkt. Een mooi voorbeeld is het in 1903 door architect J.A. Hooykaas
ontworpen pand voor de familie van Linge aan het Beneden Oosterdiep 141. Dit
pand kent inmiddels een treurige geschiedenis van leegstand. Na het overlijden
van de weduwe van Linge in 1965 staat het pand leeg. Andere panden hadden meer
geluk. Zoals het pand Ketel in Wildervank dat op dit moment wordt gerestaureerd,
de prachtige, door Jan Gerrit Siccama (1857-1928) ontworpen rentenierswoning aan
de Raadhuiskade 29 te Wildervank te Wildervank, maar ook het mooie door
architect A.J. Sanders (1868-1909) in opdracht van E.J. Duintjer (Klein Engbert)
ontworpen pand aan het Bocht Oosterdiep 45. Dit pand is sterk geïnspireerd op de
stijl van Berlage.
In de tentoonstelling besteden we aandacht aan diverse nu nog bestaande panden,
maar ook aan interieurstukken zoals meubels, gebruiksvoorwerpen en boeken die
een soort drie-eenheid met het speciaal voor de opdrachtgever gecreëerde gebouw
vormden.