Tekenen op metaal

In de collectie van Museum Rijswijk bevinden zich ruim 800 bladen grafiek; zo’n twee derde daarvan zijn etsen. De oudste dateren uit de 17^de eeuw maar het zwaartepunt ligt in de periode 1880-1930. Dit zijn vooral topografische voorstellingen met gezichten in Rijswijk. De etsen uit de 17^de en 18^de eeuw zijn vaak een verslaglegging van een historische gebeurtenis of de vastlegging van een topografische situatie, bijvoorbeeld voor een publicatie. Rond 1900 treedt de persoonlijkheid van de kunstenaars meer op de voorgrond. Zij kiezen niet alleen hun eigen onderwerpen maar integreren Rijswijkse onderwerpen in een landschappelijker kader.

Een zwaartepunt in de collectie zijn de etsen die gemaakt zijn naar aanleiding van de Vrede van Rijswijk. Dit in 1697 gesloten vredesverdrag was een belangrijke gebeurtenis en leverde talloze herinneringsprenten op, met als hoogtepunt twee series van veertien etsen van Jan van Vianen en Petrus Schenck. Het museum heeft de complete serie van Schenck ook als eenvoudig boekje. Wat toen alledaags was, is nu een zeldzaam voorbeeld van hoe de prenten destijds aan de man werden gebracht.

De verkoop van werk was en is voor menig kunstenaar een hele puzzel. Pieter de Regt is een van de laatste Rijswijkse kunstenaars die het dorp als onderwerp voor zijn etsen koos. Teneinde de verkoop van deze werken te stimuleren, ging hij in de jaren twintig een samenwerking aan met de Rijswijksche Courant. Kennelijk met succes want tot op de dag van vandaag krijgt het museum nog etsen aangeboden van nazaten van de kopers van toen.

De meest opmerkelijke etsen in de collectie zijn die van papierkunstenaar Peter Gentenaar. Aanvankelijk, in de jaren zeventig van de vorige eeuw, was hij vooral als graficus aan het experimenteren. Hij ontdekte al snel dat het beschikbare papier niet sterk genoeg was en besloot daarom zijn eigen papier gaan maken. Dit bleek carrière bepalend. Momenteel is Peter Gentenaar een van de meest vooraanstaande papierkunstenaars ter wereld.

Tekenen op Metaal laat een bonte verscheidenheid aan etsen zien, van klein en eenvoudig tot groot en gecompliceerd, veelal in zwart wit maar hier en daar ook met kleur. Daarbij toont de tentoonstelling ook een aantal originele etsplaten, met als hoogtepunt een grote ingeëtste koperplaat uit 1697 waarop het Huis ter Nieuwburch in Rijswijk is te zien.

Beeld: Peter Gentenaar, Pijl en doos, kleurets op zelfgemaakt papier