100 jaar De Gemeenschap en zoveel meer – Schenking Hans Rikken

Er wordt gevierd dat honderd jaar geleden het eerste nummer verscheen van het tijdschrift De Gemeenschap. Uit het tijdschrift kwam ook de Uitgeverij De Gemeenschap voort. Het tijdschrift besteedde veel aandacht aan literatuur maar ook aan beeldende kunst, toneel en film, muziek, architectuur. In Fochteloo is in de tentoonstelling over De Gemeenschap aandacht voor de beeldend kunstenaars die meewerkten aan het tijdschrift en aan de uitgave van boeken van de uitgeverij. Zullen we eens wat namen noemen van beeldend kunstenaars, die betrokken waren bij De Gemeenschap? Otto van Rees (1884-1957), Joep Nicolas (1897-1972), Henri Jonas (1878-1944), Charles Eijck (1897-1983), Edgar Tytgat (1879-1957), Ossip Zadkine (189001967), Gerrit Rietveld (1888-1964), Hendrik Wiegersma (1891-1969) en Nelly Degouy (1910-1980). En één van de belangrijkste medewerkers Jozef Cantré (1890-1957). Voor de vormgeving waren de bekende Paul Schuitema en A.M. Oosterbaan belangrijk en niet te vergeten Charles Nypels.
In de tentoonstelling ziet u veel boek- en tijdschriftomslagen maar ook origineel werk van De Gemeenschap-kunstenaars. De genoemde Jozef Cantré is de schakel naar een tweede groot deel van de tentoonstelling over De Vijf. De Vijf zijn eigenlijk de belangrijkste grafici in het interbellum in Vlaanderen. Het zijn Jozef Cantré en zijn broer Jan Frans Cantré (1886-1931), Frans Masereel (1889-1972), Joris Minne (1897-1988) en Henri van Straten (1892-1944). Het was niet echt een kunstenaarsgroep. Die periode tussen de twee wereldoorlogen levert prachtige prentkunst op in de tijd van het Vlaams expressionisme. Hans Rikken heeft binnen zijn verzameling veel aandacht voor het werk van beeldhouwer-graficus Jozef Cantré en voor Frans Masereel. Beide zijn klinkende namen voor de liefhebbers van prentkunst. Zij waren hun leven lang bevriend. Van Cantré zijn er ook twee beelden te zien en van Masereel zelfs een oorspronkelijk houtsnedeblok. De techniek van de hoogdruk, zoals houtsnede, houtgravure en lino, leent zich bij uitstek om toe te passen bij illustraties in boeken en tijdschriften. In bijzondere publicaties in kleinere oplagen werd er rechtstreeks van het oorspronkelijke blok gedrukt. De hoogdruk leent zich eveneens voor het vervaardigen van exlibris en gelegenheidsgrafiek. Al met al een verrassende tentoonstelling waar veel te zien en te ontdekken is. Bij de tentoonstelling verschijnt Nobilis Cahier 18.