BAFF - ERNEST COLE, LOST AND FOUND

Ernest Cole est le premier photographe noir sud-africain à mettre au jour les crimes de l’apartheid au vu et au su du monde. Contraint à l’exil, il part à 27 ans pour New York en emportant clandestinement ses négatifs à partir desquels il réalise le livre de photos House of Bondage (Maison de la servitude, 1967), encore considéré aujourd’hui comme l’un des plus importants du 20e siècle. « Comment survivre à l’Occident ? », c’est la question que se pose le photographe alors que sa vie, faite d’errances entre les États-Unis et l’Europe, le plonge dans un dénuement presque total. Il meurt en 1990, quelques jours seulement après la libération de Nelson Mandela, et tombe peu à peu dans l’oubli jusqu’à la mystérieuse découverte, en 2017, de 60 000 négatifs conservés dans le coffre d’une banque suédoise. Dans son nouveau documentaire, le cinéaste haïtien Raoul Peck, habitué des questions de réparation, réhabilite enfin la mémoire de cette figure du photo-journalisme largement méconnue. Grâce à des archives poignantes et une narration personnelle et incarnée, Raoul Peck signe un récit éminemment politique qui confronte la responsabilité du monde occidental face à la ségrégation raciale imposée aux populations noires, en Afrique du Sud et ailleurs.

********** Nederlands **********

Ernest Cole was de eerste zwarte Zuid-Afrikaanse fotograaf die de misdaden van het apartheidsregime publiekelijk aan de kaak stelde. In ballingschap gedwongen vertrekt hij op 27-jarige leeftijd naar New York. Hij smokkelt zijn negatieven met zich mee en publiceert er zijn fotoboek House of Bondage (1967), dat nog steeds wordt beschouwd als een van de belangrijkste fotoboeken van de 20ste eeuw. ‘Hoe te overleven in het Westen’ is de vraag die de fotograaf zichzelf stelt terwijl zijn omzwervingen tussen de Verenigde Staten en Europa hem in quasi totale armoede storten. Hij sterft in 1990, slechts enkele dagen na de vrijlating van Nelson Mandela, en raakt geleidelijk aan in de vergetelheid tot de mysterieuze ontdekking van 60.000 negatieven in de kluis van een Zweedse bank in 2017. In zijn nieuwe documentaire rehabiliteert de Haïtiaanse filmmaker Raoul Peck – die vertrouwd is met vraagstukken rond herstel – deze grotendeels onbekende figuur van de fotojournalistiek eindelijk. Dankzij aangrijpende archiefbeelden en een persoonlijke vertelling creëert Raoul Peck een buitengewoon politiek verhaal dat de westerse wereld confronteert met haar verantwoordelijkheid voor de rassenscheiding die werd opgelegd aan zwarte bevolkingsgroepen, in Zuid-Afrika en elders.