Hans Bayens – Kleinplastiek

‘De beeldhouwer van de Nederlandse literatuur’ wordt Hans Bayens (1924- 2003) wel genoemd. En inderdaad heeft hij een groot aantal vaderlandse auteurs of personages uit hun romans vereeuwigd, maar toch doet dit predikaat deze virtuoze alleskunner tekort. Behalve portrettist was hij immers ook een vertolker van allerlei scènes uit het dagelijks leven die het zelfs aandurfde om ingewikkelde composities zoals ziekenbezoek, cafetaria of wachtkamer in sculpturen weer te geven. Bovendien, Bayens was niet alleen een veelzijdig en voortreffelijk beeldhouwer die terracotta, gips en brons tot leven wist te wekken, maar eveneens een buitengewoon begenadigd ‘impressionistisch’ schilder en tekenaar met een uitgebreid repertoire aan onderwerpen. Met evenveel gemak wisselde hij beide disciplines af.

Dat Bayens consequent de figuratie trouw bleef zal hem qua erkenning ongetwijfeld parten hebben gespeeld, maar zijn enthousiasme en de kwaliteit van zijn werk zorgden voor een blijvend groot publiek. Zijn monumentale werken in de openbare ruimte zijn alom geliefd en welbekend. Steden en dorpen benaderden hem met prestigieuze opdrachten voor standbeelden van Multatuli, Theo Thijssen en Herman Gorter. Menig plein of park werd door hem opgesierd met uiteenlopende voorstellingen zoals schaftende arbeiders, een meisje op een pony of een vrijend stelletje in brons. Een cameraman voor het Mediapark in Hilversum? Dikkertje Dap? Of een verzetsmonument in Sliedrecht? Bayens draaide er zijn hand niet voor om. Zolang de mens, het menselijk leven, maar centraal stond.

Ook in zijn beeldhouwwerk was Bayens als het ware een ‘impressionist’, die bij het modelleren veel aandacht besteedde aan het levendige oppervlak van zijn sculpturen. Bayens verdiepte zich graag langdurig in zijn onderwerpen. Door te kijken en te observeren leerde hij alle specifieke eigenschappen ervan goed kennen. Voorstudies maakte hij vrijwel altijd direct in klei of was. Dit resulteerde in goed getroffen sculpturen die door hun typering en menselijke expressie, overtuigend hun verhaal vertellen.

Beeld: Hans Bayens