De Basiliek van Koekelberg – het grootste Art Deco bouwwerk ter wereld

De Basiliek van het Heilig-Hart van Brussel, door de Brusselaars liefkozend ‘basiliek van Koekelberg’ of spottend ‘de Koekelique van Basilberg’ genoemd, is de jongere zus van de Parijse Sacré-Coeur. Het Koekelbergplateau, dat Brussel domineert, trok al de aandacht van Leopold I, die er een Koninklijke residentie wilde bouwen. Uiteindelijk was het Leopold II die een statige laan wilde aanleggen die zou leiden naar een ‘pantheon van de Belgen’. Dit seculiere project viel echter niet in de smaak bij de katholieke burgerij. Terwijl Horta en de Art Nouveau triomfeerden, gaf deze bouwkoning de opdracht voor een neogotisch reusachtig gebouw aan Pierre Langerock. De funderingen van deze neogotische tempel waren voltooid bij het uitbreken van de oorlog. In zijn kerstboodschap van 1914 gaf Kardinaal Mercier de kerk een nieuwe betekenis: “Zodra ons land weer vrede kent, zullen we het puin heropbouwen en hopen we als bekroning van deze wederopbouw op het hoogste punt van de hoofdstad een Nationale Basiliek van het Heilig Hart op te richten.”
Op 29 juni 1919 werd deze belofte tijdens een plechtigheid onderschreven door Koning Albert I, de autoriteiten van het land en een talrijke menigte. Van de uitvoering volgens het project van Langerock was, gezien de financiële toestand van de schatkist, geen sprake meer. Door het gebruik van gewapend beton, bakstenen en terracotta werd het budget aanzienlijk verlaagd. Albert Van Huffel, een Gentenaar, socialist en autodidact, werd aangesteld om een nieuw ontwerp te maken.
Helaas vertraagden de Grote Depressie in de jaren 1930 en de Tweede Wereldoorlog de bouw. Dankzij jaarlijkse collectes in alle kerken en katholieke scholen van het land gingen de werken gestaag vooruit en eindigden pas in 1970.