Tussen hemel en oorlog

Vanaf 21 februari 2025 kun je in Museum Catharijneconvent in Utrecht genieten van de mooiste modernistische topstukken uit het interbellum. Aan de hand van werken van toonaangevende namen als Wassily Kandinsky,  Max Beckmann en Charley Toorop ontdek je hoe kunstenaars in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw zochten naar vernieuwing en zingeving. Een zoektocht die de moderne kunst voorgoed veranderde, en waarin religie en spiritualiteit een onverwacht grote rol speelden. Dompel je onder in wervelende werken die samen het verhaal vertellen van een wereld die zichzelf opnieuw moet uitvinden. Tussen hemel en oorlog brengt de hoogtepunten uit de Europese avant-garde kunst van 1918-1939 samen in een kleurrijke tentoonstelling die raakt en inspireert.

Zoektocht naar vernieuwing
1918: de Eerste Wereldoorlog heeft de wereld op zijn grondvesten laten schudden. Oude zekerheden zijn weggevallen, mensen zoeken naar troost, houvast en nieuwe kaders. De grote maatschappelijke onrust die volgt heeft zijn directe weerslag op de beeldende kunst. Gedreven door hoop en een verlangen naar een nieuwe samenleving zoeken en verleggen kunstenaars hun grenzen. Kunst wordt gezien als het fundament voor een betere wereld en nieuwe manieren van samenleven. Van symbolisme en expressionisme tot Bauhaus en surrealisme: over de hele linie neemt de moderne kunst begin twintigste eeuw een vlucht.

In de zoektocht naar vernieuwing spelen religie en spiritualiteit een grote rol. De tentoonstelling Tussen hemel en oorlog laat zien hoe kunstenaars als Marianne von Werefkin, Kazimir Malevich en Carel Willink in hun werk vaak teruggrijpen op klassieke religieuze thema’s en beeldtaal. Tegelijkertijd laten veel kunstenaars, onder wie bijvoorbeeld Jacoba van Heemskerk en Wassily Kandinsky, zich ook inspireren door spirituele invloeden uit onder meer het boeddhisme, hindoeïsme en esoterische stromingen als de theosofie en antroposofie. Hun zoektocht naar zingeving vertaalt zich in indrukwekkende doeken vol emotie, kleur en betekenis. Ze experimenteren daarbij met diverse stijlen en technieken. Deze veelzijdigheid in kunststromingen en inspiratiebronnen loopt als een rode draad door de tentoonstelling.

Hoop en houvast op het doek
Tussen hemel en oorlog neemt je mee op reis langs de mooiste modernistische werken uit het interbellum en laat je kennismaken met de persoonlijke drijfveren van hun makers. Ga mee terug naar een tijd vol tegenstellingen: van de naweeën van de oorlog en de dreiging van nieuwe ingrijpende conflicten tot utopisch dromen over een betere tijd. Beleef de wereld van toen door de ogen van de pioniers van de avant-garde kunst en ontdek hoe hun werken troost, kracht en inspiratie brengen in een tijd van wereldwijde crisis en onzekerheid. Een onderdompeling in kunst die onmiskenbaar onze menselijke veerkracht laat zien. 

Topstukken uit nationale en internationale collecties
Museum Catharijneconvent brengt voor deze gelegenheid grote namen uit het Nederlandse, Belgische en Duitse modernisme samen, met een belangrijke rol voor vrouwelijke kunstenaars. De tentoonstelling belicht daarnaast minder bekende kunstenaars die een grote invloed hadden op de ontwikkeling van de moderne kunst. Veel van de werken ontmoeten elkaar in deze tentoonstelling voor het eerst, vanuit hoogstaande kunstcollecties uit onder meer Berlijn, Ascona, Dublin, Antwerpen en Den Haag. Naast indrukwekkende kunst van o.a. Kunstmuseum Den Haag, Boijmans van Beuningen, Neue Nationalgalerie Berlijn, Centraal Museum Utrecht, Phoebus Foundation Antwerpen, Van Abbemuseum en Stedelijk Museum Amsterdam, dankt Tussen hemel en oorlog haar topstukken aan een ruime selectie modernistische parels uit de eigen collectie van Museum Catharijneconvent en uit particuliere verzamelingen.

Veelzijdig programma en publicatie
Van ‘roaring twenties’ tot politieke onrust: het interbellum was een roerige tijd waarin de maatschappij razendsnel veranderde. In een uitgebreid aanbod aan activiteiten ontdek je waarom juist die onrust de voedingsbodem vormde voor oogstrelende, vernieuwende en hoopvolle kunst. Naast lezingen worden er onder andere stadswandelingen aangeboden i.s.m. Salon Saffier en vinden er activiteiten in de stad plaats rondom invloedrijke Utrechtse kunstenaars met medewerking van Oud-Utrecht en het Stadhuis. Bij de tentoonstelling verschijnt eveneens een rijk geïllustreerde catalogus waarin de relatie tussen moderne kunst en religie verder wordt uitgediept.