Mitya/Митя

Dmitri Dmitriëvitsj Sjostakovitsj is zonder twijfel een van de grootste componisten van de twintigste eeuw. Hij is steeds een controversiële figuur geweest, voor sommigen een held, voor anderen een lakei van het Sovjetregime. Zijn leven is een complex en bijwijlen intriest en wraakroepend verhaal waarin oorlog, rampspoed, lafheid, vernedering en intens geluk, bijval en succes elkaar afwisselden. Iedereen is het er echter over eens dat zijn oeuvre een ongemeen spannende muzikale reis is, een intieme, triomfantelijke, spottende, weerbarstige, geniale, melancholische maar vooral diepmenselijke getuigenis van een man die in al zijn kwetsbaarheid de storm die de twintigste eeuw was het hoofd bood en er een stem aan gaf.

Voor de pianiste Emmy Wils en voor Frank Vercruyssen vormt dat het vertrekpunt van de voorstelling Mitya/Митя. Ook Sjostakovitsj’ biografie van Elisabeth Wilson, Wintersonata van Ramsey Nasr en Natasja’s Dans, een culturele geschiedenis van Rusland door Orlando Figes, als inspiratiebron. Emmy Wils krijgt vrij spel om Sjostakovitsj’ composities voor piano te delen, maar zijn 24 preludes en fuga’s (Opus 87) uit 1951 liggen alvast op tafel.

De voorstelling is misschien een zelfbevraging, over relevantie, over bestaansrecht, maar ook een intieme reflectie over de relatie tussen het bestel en de kunstenaar, of de muzikant en de markt, over de dunne grens tussen individuele smaak en propaganda, tussen zelfbehoud en lafheid, repertoire en canon. Een waarschuwing dus, een casestudy die ons aantoont hoe snel en hoe ver de ontsporing kan gaan als we ze toelaten.
Maar bovenal is Mitya/Митя een ode aan de sublieme muziek van Dmitri Dmitriëvitsj Sjostakovitsj.

Music (For Dmitri Shostakovich)

Something miraculous burns in music;
as you watch, its edges crystallize.
Only music speaks to me
when others turn away their eyes.

When fearful friends abandoned me music stayed,
even at my grave,
and sang like earth’s first shower of rain
or flowers suddenly everywhere alive.

Anna Akhmatova, 1957 (vertaling Paul Schmidt)

van en met Frank Vercruyssen en Emmy Wils

productie STAN

coproductie Théâtre Garonne Toulouse

scenografie STAN

lichtontwerp en uitvoering Marion Jouhanneau