Van Gogh en de olijfgaarden

Voor Vincent van Gogh (1853-90) waren de olijfgaarden rond de inrichting van Saint-Rémy-de-Provence als een tuin van Getsemane. De bomen symboliseren gevoelens van troost, vrede en hoop. In het jaar dat hij er vanwege zijn mentale gezondheid doorbracht, schilderde hij een serie van vijftien olijfgaarden waarvan de meeste nu voor het eerst zijn herenigd in het Van Gogh Museum.Doordat de olijfgaarden in één ruimte hangen, zijn de onderlinge variaties goed te zien. Van Gogh schilderde ze eerst buiten, maar ging daarna naar binnen. Buiten bleef hij trouw aan wat de natuur hem voorschotelde: de schaduwen variëren in kleur en de bomen hebben grilligere, natuurlijke vormen. Zelfs de pootafdrukken van een door de natte verf gelopen insect zijn te zien. Binnen maakte hij de boomgaarden af door figuren toe te voegen, zoals bij de ‘Olijvenpluksters’, en ze te onderwerpen aan zijn hypnotiserende penseelstreken. Zo laat Van Gogh je ogen over het beeld kronkelen en opgaan in zijn gemoedstoestand.

‘Olijvenpluksters’, november 1889, Basil & Elise Goulandris Foundation, Athene

In 2022 organiseren het Van Gogh Museum in Amsterdam en The Dallas Museum of Art een tentoonstelling over de belangrijke groep schilderijen van olijfgaarden die Van Gogh maakte in het jaar dat hij in de inrichting in Saint-Rémy-de-Provence verbleef.

Van Gogh en de olijfgaarden brengt de reeks werken met dit onderwerp die de kunstenaar tussen juni en december 1889 vervaardigde voor het eerst weer bij elkaar.

Daarnaast presenteert de tentoonstelling nieuwe inzichten in Van Goghs schildertechniek, materialen en kleurgebruik naar alle vijftien schilderijen van olijfgaarden.

Beeld: Olijfgaarden, Van Gogh Museum