Soils

De bodem is de basis van ons leven. Het is waar onze voorouders ooit leefden en waar toekomstige generaties een bestaan gaan opbouwen. Het is de schakel tussen verleden, heden en toekomst. De bron die ons voedt. Maar de relatie tussen mens en aarde is ook vaak gespannen. Van gronduitputting en overproductie tot landroof en (arbeids)exploitatie. Hoe kunnen we opnieuw aarden in onze omgeving? En hoe helpt ons dat opnieuw de verbinding met elkaar aan te gaan? Over deze vragen buigt de groepstentoonstelling Soils zich. Internationale kunstenaars, ontwerpers, boeren en activisten werken aan meer empathie voor onze gronden.

Vier bodems

De titel Soils komt van Palestijns denker, schrijver en voormalig wiskundige Munir Fasheh. Hij stelt vier bodems voor als de kern van het leven op aarde: de aardbodem, de culturele bodem, de gemeenschappelijke bodem en de spirituele bodem. In Soils staat de menselijke relatie met deze bodems centraal. Een verhouding die dikwijls ingewikkeld is, zoals natiestaten die wij kennen als Australië, Colombia, Indonesië, Mexico en Nederland laten zien. Voor de kunstenaars zijn deze namen irrelevant. Liever zoeken zij naar uiting op basis van verwantschap en geaarde kennis, zoals dat wordt gedaan door het Wurundjeri land, het door de Iku volkeren bewaakte Chundwa (het Hart van de Wereld), de Pasar en Pamona taalgebieden, Sinanché in het Maya Yucatán en Eindhoven in Noord-Brabant.

Als museum voor moderne en hedendaagse kunst, richtte het Van Abbemuseum van oudsher zijn blik op de mondiale en kosmopolitische trends in de kunstgeschiedenis. Vaak spelen die zich af in de grote steden van de westerse wereld. De aandacht voor de directe landelijke omgeving was tot nu toe onderbelicht. De moderniteit scheidde ons van een verbinding met het land. Hoe kunnen we die connectie weer herstellen? In Soils leren makers ons hoe belangrijk het is om ons denken en doen te gronden in de bodem waarop we leven.

Beeld: Moelyono, Tandak Samira, 2023