In Amsterdam vonden op 22 en 23 februari twee razzia’s plaats, waarbij rond de
400 Joodse mannen werden opgepakt en gedeporteerd naar kamp Schoorl, en vanuit
daar naar Buchenwald en Mauthausen. De razzia’s leidden tot een golf van
ontzetting en verontwaardiging en waren de directe aanleiding voor de
Februaristaking. In de hal worden alle slachtoffers genoemd en herdacht, aan de
hand van foto’s en archiefdocumenten. De bijbehorende themasite bevat naast de
levensverhalen van de mannen, verwijzingen naar ons archief en extra beelden.
Deze tentoonstelling is begin 2021 vanwege de lockdown twee weken te zien
geweest, en wordt nu herhaald. Deels is deze ook nieuw: naar aanleiding van de
publicatie van Wally de Lang vorig jaar zijn er zo’n twintig ontbrekende
portretfoto’s van de slachtoffers opgedoken. Deze hebben we nu aan de
tentoonstelling toegevoegd. De levensverhalen op de website zijn verder
aangevuld met informatie aangeleverd door nabestaanden. Ook zijn de afgelopen
maanden interviews met een aantal van hen opgenomen, die u in een audiotour bij
de tentoonstelling kunt beluisteren.
Beeld: Bron: NIOD / Collectie Jon van der Maas
Schreierstoren
Lieu
Événements à venir
Il n'y pas d'événements à venir
Événements passés
Tentoonstelling, in samenwerking met Andrea Stultiens en Vrouwkje Tuinman
‘U moet mijn huis als een vergrote binnenkant van mijn schedel zien: het
zichtbare archief van wat binnenin mij leeft…’ Dat schreef F. Starik
(1958-2018), beeldend kunstenaar, auteur, initiatiefnemer van de Eenzame
Uitvaart Amsterdam en gedurende enkele jaren Stadsdichter. Hij vatte zichzelf op
als een museum, ‘een verzameling van curieuze indrukken’.
Schrijver Vrouwkje Tuinman was partner van de in 2018 overleden Starik.
Fotograaf Andrea Stultiens legde diens huis en de onttakeling daarvan vast. Ook
erfde ze zijn stanleymes. Samen maakten ze de tentoonstelling Eeuwig in aanbouw.
Uitgaand van Stariks principe ‘Mijn leven als museum’, naar het gelijknamige
boek uit 1993, verkennen ze de diverse manieren waarop hij zijn levensmotto
vormgaf. Ze laten zien hoe hij de werkelijkheid steeds weer vertaalde in woord
en beeld. En andersom: hoe hij vanuit zijn werk tot een nieuwe werkelijkheid
kwam. Het alledaagse wordt kunst, kunst wordt het alledaagse. In
driedimensionale ‘kijkdozen’ komen beeld, tekst en voorwerpen samen.
Beeld: F. Starik, website Stadsarchief Amsterdam
Componist Jan Pieterszoon Sweelinck was stadsmusicus, leermeester op orgel en
klavecimbel en grootmeester van de polyfonie, de meerstemmige muziek. Hij wordt
gezien als de grootste componist uit de geschiedenis van Nederland en speelde
een centrale rol in het Amsterdamse muziekleven. In oktober van dit jaar is het
400 jaar geleden dat Sweelinck overleed. Het Stadsarchief Amsterdam eert hem met
de tentoonstelling Sweelinck, Stadsmusicus van Amsterdam, 1621-2021. Ook vinden
vier concerten van het Sweelinck Festival plaats in het Stadsarchief.
Sweelinck was al in zijn eigen tijd internationaal beroemd als musicus,
leermeester en componist. Zijn bewonderaars kwamen van heinde en verre om naar
zijn orgelspel te komen luisteren in de Oude Kerk. Hij was onovertroffen in het
improviseren en variëren op een thema. Als leermeester reikte zijn invloed over
generaties tot aan Johan Sebastiaan Bach. Hij was een meester in het bedenken
van meerstemmige muziek waarbij hij min of meer zelfstandige melodieën wist te
verweven in één compositie.
In de tentoonstelling Sweelinck, Stadsmusicus van Amsterdam, 1621-2021 ligt de
nadruk op zijn vocale muziek. Er zijn allerlei stukken te bekijken, van
waardevolle 17de-eeuwse stemboeken uit Zwitserland tot een recent voltooid
portret van Sweelinck door Henk Helmantel. Bijzondere documenten uit het
Stadsarchief vertellen over leven en werk van Sweelinck in het Amsterdam van 400
jaar geleden.
Beeld: Jan Pieterszoon Sweelinck, portret Henk Helmantel, 2021. Foto Art
Revisited, Tolbert NL
Spokerij in de Bazel – 20 jaar Maak je eigen boek
10september 2021
-09januari 2022
In 2000 ontwikkelden Barbara Wichers Hoeth, Jeroen Beets en Arthur van Norden
het idee voor een nieuwe cursus voor kinderen: ‘Maak je eigen boek’. Het
combineren van tekenles, het leren van druktechnieken, het schrijven van een
verhaal en het maken van een boek.
In twintig jaar heeft dit geresulteerd in een serie bijzondere boeken die in
kleine oplage met de hand worden gemaakt. Spokerij in De Bazel is het twintigste
deel in de reeks.
In de kofferkluizen laten we de originele materialen zien zoals stempels en
linosneden, en de andere boekjes die in de reeks zijn verschenen. En ontdek je
uiteraard het spannende nieuwe verhaal over gebouw De Bazel.
100 jaar geleden betrokken de eerste bewoners hun nieuwe huis in Tuindorp
Oostzaan, aan de noordkant van het IJ. Vanaf 21 april wapperen duizend vlaggen
in de wind, speciaal ontworpen door het bewonerscomité. De Tuindorpers vieren
het eeuwfeest op allerlei manieren, met vlaggen, met een lied, met talloze
activiteiten door het jaar heen. Het Stadsarchief sluit aan met de
tentoonstelling ‘Thuis in de stad. 100 jaar Tuindorp Oostzaan’, te zien vanaf 2
september. Foto’s van Raimond Wouda van de laatste 30 jaar worden aangevuld met
historische beelden en bronnen uit het Stadsarchief en persoonlijke verhalen van
Tuindorpers van vroeger en nu.
Beeld: Een achtertuin in Tuindorp Oostzaan. Fotograaf Raimond Wouda
Vanaf 17 augustus is in de Schatkamer een grote presentatietekening te zien van
een spectaculair ontwerp voor een brug over het IJ uit 1887. Het plan bestond
uit twee grote torens, waarlangs paardentrams, rijtuigen en voetgangers zich op
een overdekte weg schroefsgewijs omhoog konden bewegen tot een hoogte van 15
meter. Daaronder konden de meeste schepen moeiteloos passeren. Alleen voor de
allergrootste zeeschepen zou het middelste brugdeel worden gedraaid.
Het inwendige van de torens bood ruimte aan kantoren, winkels, koffiehuizen,
zelfs pakhuizen en tentoonstellingsruimten. Helemaal bovenin was plaats voor
belvedères. Het brugplan was in 1887 bedacht door Gerard Willem Schimmel
(1856-1926) en technisch uitgewerkt door ir. E. Haverkamp. In 1889 werd het
gepresenteerd op de Wereldtentoonstelling in Parijs – hetzelfde evenement
waarvoor de Eiffeltoren was gebouwd. Zeer waarschijnlijk heeft de grote
presentatie-tekening, gemaakt door de Amsterdamse tekenaar Frans Schikkinger
(1838-1902), destijds in een van de grote Parijse tentoonstellingshallen
gehangen.
Recentelijk kon het Stadsarchief de tekening verwerven en deze is nu, na een
zorgvuldige opknapbeurt op ons restauratieatelier, voor iedereen te zien. Deze
restauratie is mogelijk gemaakt door het Van der Klaauwfonds van de Vereniging
Rembrandt.
Beeld: Deze restauratie is mogelijk gemaakt door de Vereniging Rembrandt (mede
namens haar Van der Klaauwfonds).