Familiar Strangers. The Eastern Europeans from a Polish Perspective

Familiar Strangers is an exhibition of contemporary art reflecting upon recent changes in Eastern Europe. Sadly, it is only since the violent invasion of Ukraine that the self-understanding of the European collective has expanded beyond the Western viewpoint. The exhibition presents political and social processes from the perspectives of multiple and critical identities in a region that was long considered to be culturally homogenous, even if this was never truly the case.
Familiar Strangers is an encounter of various voices: specifically of diasporas and minorities and their political struggles. It shows how fragile and complex those two-way negotiations are, between the transcultural and the local, the individual and the collective, the familiar and the uncanny in a post-communist society on its way to becoming a post-migrant one.?Its title is inspired by Stuart Hall, the late Jamaican British theorist, for whom culture was not a way of being—but of becoming with and despite others, towards a more just society.
Each gallery is inhabited by the world of a different artist, as if it was a room of their own, and they all meet in an informal shared space in the middle. In Eastern Europe, during the communist dictatorship, the public sphere was often practiced in intimate settings, be it a kitchen or an apartment exhibition. Welcome to the worlds of some extraordinary "familiar strangers”, who forge a sense of place in the world, in Poland, in Europe and beyond.
Curated by Joanna Warsza, an international curator originating from Warsaw and living in Berlin, the exhibition is designed by Aleksandra Wasilkowska and features the works by Oliwia Bosomtwe, Assaf Gruber, Zuzanna Hertzberg, Renata Rara Kaminska, Jasmina Metwaly, Malgorzata Mirga-Tas, Natalia LL, Ngo Van Tuong, Open Group, Janek Simon, Shadow Architecture, Jana Shostak et Mikolaj Sobczak.
This exhibition is co-organized by the Adam Mickiewicz Institute and co-financed by the Ministry of Culture and National Heritage, Poland. 
Campaign image: Malgorzata Mirg-Tas, Papuszakri Gili (Papusza's Song), 2024, textile, acrylic on canvas. Courtesy of the artist and Foksal Gallery Foundation, Warsaw. Photo: Marek Gardulski 

********** Français **********

Familiar Strangers est une exposition d’art contemporain qui présente les évolutions récentes en Europe de l’Est dans le contexte de la Pologne. Il a hélas fallu attendre l’invasion violente de l’Ukraine pour que la compréhension du collectif européen déborde le point de vue occidental. L’exposition explore ces processus politiques et sociaux avec ceux aux identités multiples et critiques d’une région longtemps considérée comme culturellement homogène, même si elle ne l’a jamais vraiment été.
Familiar Strangers est la rencontre de différentes voix : spécifiquement celles de diasporas et de minorités dans leurs luttes politiques. L’exposition montre à quel point ces négociations entre les aspects transculturels et locaux, entre l’individuel et le collectif, le familier et l’étrange sont fragiles et complexes dans une société post-communiste en voie de devenir post-migrante. Son titre est inspiré par Stuart Hall, le théoricien britannique jamaïcain décédé, qui a écrit que la culture n’est pas une manière d’être, mais une manière de devenir avec et malgré les autres, vers une société plus juste.
Chaque salle est habitée par le monde d’un artiste, comme s’il s’agissait de leur espace privée. Ils se rencontrent tous dans un espace partagé au milieu du parcours de l’exposition. En Europe de l’Est, pendant la dictature communiste, la sphère publique a souvent été pratiquée dans des décors intimes, telles qu’une cuisine ou un appartement. Bienvenue dans les mondes de ces extraordinaires « étrangers familiers » qui forgent un sentiment d’appartenance au monde, en Pologne, en Europe et au-delà.
Joanna Warsza, commissaire internationale originaire de Varsovie et résidant à Berlin, a réuni, dans une scénographie réalisée Aleksandra Wasilkowska, des œuvres d'Oliwia Bosomtwe, Assaf Gruber, Zuzanna Hertzberg, Renata Rara Kaminska, Jasmina Metwaly, Malgorzata Mirga-Tas, Natalia LL, Ngo Van Tuong, Open Group, Janek Simon, Shadow Architecture, Jana Shostak et Mikolaj Sobczak.
Cette exposition est coorganisée par l'Institut Adam Mickiewicz et cofinancée par le Ministère polonais de la Culture et du Patrimoine National.
Image de campagne: Malgorzata Mirga-Tas, Papuszakri Gili (La chanson de Papusza), 2024, textile, acrylique sur toile. Avec l’aimable autorisation de l’artiste et de la Foksal Gallery Foundation, Varsovie. Photo : Marek Gardulsk

********** Nederlands **********

Familiar Strangers is een tentoonstelling van hedendaagse kunst die reflecteert op recente veranderingen in Oost-Europa, binnen de Poolse context. Helaas is het pas sinds de gewelddadige invasie van Oekraïne dat het zelfbegrip van het Europese collectief verder reikt dan het westerse gezichtspunt. De tentoonstelling bekijkt dergelijke politieke en sociale processen vanuit het perspectief van meervoudige en kritische identiteiten in een regio die lang beschouwd werd als cultureel homogeen, ook al was dit nooit echt het geval.   
Familiar Strangers is een ontmoeting tussen verschillende stemmen: specifiek die van diaspora's, minderheden en hun politieke strijd. De tentoonstelling laat zien hoe broos en complex de tweerichtingsonderhandelingen zijn tussen het transculturele en het lokale, het individuele en het collectieve en, het vertrouwde en het vreemde—binnen een postcommunistische samenleving die op weg is een postmigrantenmaatschappij te worden. De titel is geïnspireerd op wijlen Stuart Hall, de Jamaicaanse Britse theoreticus, die schreef dat cultuur geen manier van zijn is – maar van worden met en ondanks anderen, op weg naar een meer rechtvaardige samenleving. 
Elke zaal biedt onderdak aan de wereld van een andere kunstenaar, alsof het een eigen kamer is, en ze ontmoeten elkaar allemaal in een gedeelde ruimte in het midden van het tentoonstellingsparcours. In Oost-Europa, tijdens de communistische dictatuur, moest de openbare sfeer vaak in intieme settings worden beoefend, of het nu een keuken of een appartementententoonstelling was. Welkom in de wereld van een aantal buitengewone 'vreemde bekenden', die een gevoel van plaats creëren in de wereld, in Polen, in Europa en daarbuiten.
De tentoonstelling is samengesteld door Joanna Warsza, een internationale curator afkomstig uit Warschau en woonachtig in Berlijn. In een scenografie gemaakt door Aleksandra Wasilkowska, toont ze werken van onder andere Oliwia Bosomtwe, Assaf Gruber, Zuzanna Hertzberg, Renata Rara Kaminska, Jasmina Metwaly, Malgorzata Mirga-Tas, Natalia LL, Ngo Van Tuong, Open Group, Janek Simon, Shadow Architecture, Jana Shostak et Mikolaj Sobczak. 
Deze tentoonstelling wordt georganiseerd in samenwerking met het Adam Mickiewicz Instituut en medegefinancierd door het Ministerie van Cultuur en Nationaal Erfgoed van Polen.
Campagnebeeld: Malgorzata Mirga-Tas, Papuszakri Gili (Papusza's Lied), 2024, textiel, acryl op doek. Met dank aan de kunstenaar en de Foksal Gallery Foundation, Warschau. Foto: Marek Gardulski