Constantijn Huygens – Een leven in brieven

Westeinde 2a, 2275 AD Voorburg, Netherlands

Description

Constantijn Huygens (1596-1687) moet tijdens zijn lange leven ruim 70.000 brieven hebben geschreven, en er evenveel ontvangen hebben, zo berekende hij ooit zelf. De kern daarvan, bestaande uit ruim 9.000 brieven uit zijn particuliere correspondentie, is sinds kort volledig te raadplegen via de database Huygens’ Briefwisseling Online. Daaruit komt een man naar voren die als secretaris, raad en rekenmeester drie prinsen van Oranje diende én die daarnaast faam geniet als dichter, diplomaat, kunstkenner, componist en musicus. Als een echte homo universalis was hij een van de meest uitgesproken persoonlijkheden van de Hollandse zeventiende eeuw. Vanaf 31 augustus 2022 organiseert Huygens’ Hofwijck in samenwerking met het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis en Museum Swaensteyn de tentoonstelling Constantijn Huygens. Een leven in brieven.

NetwerkerHet is voor het eerst dat een tentoonstelling exclusief zal worden gewijd aan Huygens’ briefwisseling, waarmee ook de volle reikwijdte van zijn netwerk aan het licht komt. In veertig brieven, van en aan Huygens, ontmoet de bezoeker beroemdheden als de filosoof René Descartes, de ‘eerste’ geleerde vrouw Anna Maria van Schurman, de dichter P.C. Hooft, de architect Pieter Post, de schilder Jacob Jordaens, Huygens’ buurman Johan Maurits van Nassau-Siegen, de dichter en politicus Jacob Cats, de predikant Johannes Uyttenbogaert en vele anderen. De veelzijdigheid van de lijst met correspondenten vertaalt zich in een breed palet aan onderwerpen waaronder schilderkunst, muziek, politiek en wetenschap. Maar ook Constantijns familieleven en vanzelfsprekend zijn band met de Oranjes komen aan bod. Met Amalia van Solms wisselde hij meer brieven uit dan met wie dan ook.

Een biografisch veelluikIedere originele brief zal in de tentoonstelling steeds worden gepresenteerd in combinatie met een of meer objecten die verband houden met die brief. Zo gaat een schrijven van Béatrix de Cusance, hertogin van Lotharingen en goede vriendin van Constantijn, vergezeld van haar levensgrote portret door Anthonie van Dijck én haar geconserveerde hart in een loden kistje. Maar ook zien we de bemoeienis van Huygens met altaarstenen van de Germaanse godin Nehallenia, het portret van Amalia dat tot voor kort nog de nok van de Oranjezaal in Huis ten Bosch sierde, een modello van de Vlaamse schilder Jacob Jordaens voor de grote ‘triomf van Frederik Hendrik’ in diezelfde zaal en tot nu toe onbekende portretten van Constantijn en Christiaan Huygens, en Johan Maurits van Nassau-Siegen. Door die combinatie van brieven en bijbehorende objecten ontstaat in veertig vensters een rijk geschakeerd en fascinerend beeld van het leven en werk van Constantijn Huygens.

OntdekkingenTijdens het onderzoek voor het digitaliseringsproject werden spectaculaire ontdekkingen gedaan. Bijna 700 niet eerder bekende brieven doken op, waarmee nieuwe correspondenten en onverwachte aspecten van Huygens in beeld kwamen. Zo zal de enige brief van Constantijn Huygens aan Johan de Witt, die onlangs op het Nationaal Archief werd ontdekt, zijn primeur op de tentoonstelling beleven. Dat Huygens een fervent parfumeur was, daarover ook correspondeerde en veel recepten heeft nagelaten, zal te zien én te ruiken zijn in een samenwerkingsproject met onderzoekers van De Jonge Akademie. Daarnaast is er aandacht voor de toepassing van het software programma Transkribus, waarmee de handschriften van Huygens en zijn correspondenten automatisch worden ontcijferd.

BruikleengeversDe originele brieven en de objecten zijn afkomstig uit musea in Nederland, Duitsland, België en Frankrijk en worden nagenoeg allemaal voor het eerst aan het publiek getoond. Koninklijke Verzamelingen Den Haag stelde zeer ruimhartig bruiklenen beschikbaar, terwijl ook de Koninklijke Bibliotheek, de Universiteitsbibliotheek Leiden en het Rijksmuseum prominent vertegenwoordigd zijn.

PublicatieBij de tentoonstelling verschijnt een gelijknamig boek, samengesteld door Ineke Huysman en Ad Leerintveld, gastconservatoren van de tentoonstelling. Meer dan dertig deskundigen belichten in de rijk geïllustreerde bundel de in het hedendaags Nederlands vertaalde brieven en plaatsen ze in hun historische context. De publicatie wordt uitgegeven door Uitgeverij Catullus.Gerrit Rietveld Academie

Huygens’ Hofwijck heeft twaalf studenten van de Gerrit Rietveld Academie uitgenodigd zich te laten inspireren door Constantijn Huygens en zijn wereld, om met de ogen van nu naar dit historische verschijnsel te kijken. Dat heeft geleid tot speelse, slimme en soms ook weerbarstige resultaten. Onder de titel Rietveld confronts Huygens worden deze kunstwerken flankerend aan de brievententoonstelling getoond. De gratis begeleidende brochure van dit deel van de tentoonstelling is vormgegeven door studenten van de grafische afdeling van de Rietveld Academie.

GastconservatorenDe tentoonstelling is een initiatief van Ineke Huysman en Ad Leerintveld, die ook als gastconservator optreden. Ineke Huysman is bij het Huygens ING verantwoordelijk voor het digitaliseringsproject van de correspondentie van Constantijn Huygens, en thans ook van Johan de Witt. Ad Leerintveld was tot aan zijn pensionering conservator bij de Koninklijke Bibliotheek en is een eminent Huygensdeskundige.

Praktische informatieDe tentoonstelling Constantijn Huygens. Een leven in brieven vindt plaats op Huygens’ Hofwijck en in Museum Swaensteyn in Voorburg, van 31 augustus t/m 4 december 2022.

De database Huygens’ Briefwisseling Online is te vinden onder resources.huygens.knaw.nl/briefwisselingconstantijnhuygens

1 Picture

Suggested events

Met smartphones en social media belooft technologie ons dichter bij elkaar te brengen. Van nauwe familie tot verre kennissen en onbekenden, iedereen is binnen handbereik, en toch is de eenzaamheid de afgelopen jaren sterk toegenomen. De voortdurende en snelle ontwikkeling van technologie zorgt voor drastische veranderingen in de manier waarop connecties worden gevormd: met elkaar, met onszelf en met de natuur. Is er nog sprake van verbinding in het digitale tijdperk? Biedt technologie wel de connectie die nodig is? Of nemen onze apparaten en digitale connecties langzaam de plaats in van menselijk contact?  Met de nieuwe expositie In Touch verkent IMPAKT [Centrum voor Mediacultuur] vormen van verbinding in tijden van de digitale mensheid. Laat je onderdompelen in interactieve kunstwerken, audiovisuele ervaringen, virtual reality en AI, en ontdek dat de lijn tussen connectie en disconnectie dunner is dan je zou denken. Aan de hand van immersieve en speelse werken ondervind je als bezoeker aan den lijve wat het betekent om een emotionele relatie aan te gaan met technologie en via technologie met de ander, en wat het betekent om verbonden te zijn.  In Touch opent op 22 maart (vrij toegankelijk), en is van 23 maart t/m 4 mei 2024 te bezoeken op woensdag t/m zondag, van 12.00 – 18.00 uur.
Kunstliefde-leden presenteren nieuw werk geïnspireerd op het thema Roots: Iemand gaat wortelen, als diegene ergens woont, werkt, liefheeft, de taal spreekt, de cultuur begrijpt, zich thuisvoelt. Maar ook diepe gevoelens als passie, vervoering en begrippen als vaderland en moederland horen hierbij. Opening: zaterdag 9 maart
Het Maliebaanstation in Utrecht bestaat dit jaar precies 150 jaar. Dit jubileum wordt door het Spoorwegmuseum gevierd met een boeiende tentoonstelling. In diverse ruimtes van het station wordt teruggeblikt op de bouw, de verschillende functies die het station door de jaren heen had en de mensen die er werkten. Op 10 juni 1874 opende de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij een zijtak van de Oosterspoorlijn die liep van Hilversum naar Utrecht. Aan de Maliebaan verrees een monumentaal station als opstapplaats voor de Utrechtse reizigers. Aanvankelijk floreerde het station – je kon er opstappen op de trein naar Parijs- maar gaandeweg verloor het station zijn belangrijke functie en werd het stil. Dichter F. Bordewijk omschreef in 1935 de sfeer in het station treffend als “een lijk boven aarde, dat vaak nog beklemmend onzen droom zal beheerschen”. In 1939 viel het doek en sloot het station voor reizigersvervoer. Het grotendeels verlaten Maliebaanstation wordt nog als rangeer- en goederenstation gebruikt, ook vindt het Bureau van Gevonden Goederen een onderkomen in het station. In de Tweede Wereldoorlog namen de Duitsers bezit van het Maliebaanstation met als zwarte bladzijde de deportatietransporten van Utrechtse Joden. Na de oorlog werd besloten dat het Maliebaanstation de “blijvende behuizing” zou worden van het Spoorwegmuseum. Op 28 november 1953 was het zover, voor een kwartje entree konden bezoekers een gedeelte van het nieuwe museum bezoeken. Pas in november 1954 was het gehele museum klaar en vond de officiële opening plaats. In 2005 werd het station weer in authentieke staat teruggebracht en sindsdien fungeert het als monumentaal entreegebouw van het vernieuwde Spoorwegmuseum.
De Tunnel is een expositieruimte die zijn werk maandelijks wisselt. Twee aaneengeschakelde zeecontainers bieden een kruip-door-sluip-door langs kunst, met altijd licht aan het einde. In maart exposeert Atelier Spat. Spat is een sociaal atelier van de Tussenvoorziening voor mensen met een kwetsbaarheid. In het atelier kunnen deelnemers hun creativiteit uiten en hun talenten ontwikkelen.
De artist in residence van de afgelopen drie maanden, Ingelot van der Pol, is druk bezig geweest in met het creëren van prachtige live schilderijen in het restaurant van Bunk Utrecht. Op zondag 3 maart worden al haar werken officieel onthuld tijdens wat haar maandlange overname van de tentoonstellingsruimte zal zijn. Ingelot van der Pol is een schilder, ontwerper, organisator, schrijver en stadsambassadeur van Utrecht. Het verspreiden van kunst op zoveel mogelijk manieren staat centraal in al haar projecten. Het werk van Ingelot bevindt zich op het snijvlak van sociale kwesties, visuele identiteit en kunst, waar ze muurschilderingen maakt bij bedrijven en huizen, openbare ruimtes herinricht, leefruimtes inricht en projecten bedenkt en ontwerpt. Als creatieve producent creëert ze ruimte om andere kunstenaars in de schijnwerpers te zetten en organiseert ze verschillende culturele activiteiten, zoals het maken van muurschilderingen met de buurt, workshops en meer. Tijdens haar residentie bij Bunk onderzoekt ze de kunst van verandering, hoop en troost.
Kom naar de Spoorweg Spelen en ontdek of jij het in je hebt om lid te zijn van de spoorwegfamilie! Test je kennis, puzzelvermogen, kracht, snelheid, behendigheid en creativiteit bij de verschillende spellen en neem het op tegen de tijd, het spel of je eigen familie. Waar ligt jouw talent? Welk beroep past het beste bij jou? Bij de Spoorweg Spelen kun je ontdekken waar jij goed in bent. Ben je net zo sterk als de stoker, zo snel als de kruier en zo slim als de rangeerder? Ga de strijd aan en ontdek waar jij in uitblinkt!
Grafisch ontwerper en illustrator Max Kisman heeft zich de afgelopen jaren meer toegelegd op autonome kunstprojecten, waarin hij nadrukkelijker het experiment zoekt. Zijn herkenbare handschrift is de drager geworden van een persoonlijke zoektocht naar identiteit, waarin zijn Indonesische afkomst en zijn mannelijkheid belangrijke motieven zijn. Het werk manifesteert zich op papier, in animaties en projecties en in experimenten met schaduwpoppen die refereren aan Javaanse wayangpoppen en met zelf gecomponeerde muziek en eigen teksten. Op dit moment is zijn vredesduif die hij tekende voor de oproep tot een universele vrede van Peace Now! alom vertegenwoordigd in het straatbeeld van Nederland.
Dé manier om een kasteel te beleven zoals het hoort: een Garden Party. Tijdens de Garden Party krijg je een rondleiding, kan je ouderwetse tuinspelletjes spelen en strijk je met een picknickmand neer in de kasteeltuin, waar live muziek wordt gespeeld. Net als de kasteelbewoners van weleer hoef je je eigen picknickmand niet te vullen, dat doet de keukenbrigade van Slot Zuylen ‘downstairs’. Met de Garden Party boek je een compleet dagje uit. Of je nu op date gaat met z’n tweeën of met het hele gezin op pad wil. Bewonder eerst het kasteel op je eigen gemak en speel een spelletje croquet. Ga daarna mee met een rondleiding door de prachtige kasteeltuinen. Vervolgens haal je je goed gevulde picknickmand op en spreid je je kleedje op een mooi plekje in de kasteeltuin. Trio Clamore verwelkomt je hier in stijl, met vrolijke noten. In je picknickmand vind je huisgemaakte, vegetarische lekkernijen. De keukenbrigade heeft ze met veel liefde bereid, zoveel mogelijk met groenten en vruchten uit eigen tuin. En dat proef je: luxe belegde broodjes, fruitsalade, taartjes, hartige hapjes en biologische appel/perensap. Voor de liefhebber worden op de party zelf alcoholische dranken verkocht. Voor kinderen worden de hapjes aangepast en zit er een cadeautje in de mand. Als je exclusief wilt reserveren voor je eigen groep, neem dan contact op voor de mogelijkheden en verdere informatie via: horeca@slotzuylen.nl . Data Tijden Inbegrepen Prijs
Tussen religie en wetenschap heeft het altijd geknetterd. De twee hebben innig samengewerkt maar kunnen ook keihard botsen. En tot op de dag van vandaag hebben ze onverwacht veel met elkaar gemeen. Hoe zit dat? Ga vanaf februari 2024 mee op een fascinerende reis door de geschiedenis. Dwaal langs eeuwenoude wetenschappelijke instrumenten, zeldzame manuscripten en intrigerende kunst. Ontdek hoe de ontwikkeling van de natuurwetenschappen in West-Europa niet kan worden begrepen zonder kennis over de invloed van religie. Je wordt uitgenodigd om steeds met een andere blik naar de geschiedenis en naar jezelf te kijken. De schepping van de wetenschap wordt gemaakt in nauwe samenwerking met Teylers Museum en Rijksmuseum Boerhaave.
Op zaterdag 10 februari opent De Vrijstaat, kunstwerkplaats voor jong Utrecht, de deuren van de nieuwe doe-expositie en creatieve werkplaats FEEST (6+) . Hier onderzoeken kinderen vanaf 6 jaar oud samen met kunstenaars Salihanur Akpinar, Mai Linh Ly, Anna Reerds en Sterre van der Tak de kunst van het feestvieren. De bezoekers kijken niet alleen naar kunst, maar gaan ook zelf aan de slag in de bijbehorende workshops. FEEST is vanaf 11 februari t/m 24 november iedere zondagmiddag en in de schoolvakanties geopend. Doordeweeks wordt de doe-expo bezocht door klassen uit het primair onderwijs.  FEEST Zolang als de mensheid bestaat vieren we al feest. Het verbindt ons met elkaar, creëert samenhorigheid en plezier. In doe-expo en creatieve werkplaats FEEST (6+) onderzoekt De Vrijstaat met vier kunstenaars de kunst van het feestvieren. Want een kunst, dat is het! Eigenlijk partyen we het hele jaar door: het lijkt soms wel alsof er steeds meer feesten bij komen. We vieren overgangsmomenten in ons leven en de natuur – je bent jarig, iemand gaat trouwen, het is de kortste of langste dag van het jaar – maar ook belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis. En dan zijn er ook nog een hele hoop feesten verbonden aan religie, zoals het Suikerfeest, Kerstmis of Diwali.  Feesten zijn een manier om iets wat wij belangrijk vinden samen met anderen te delen. Tradities die houvast geven in onzekere tijden van verandering, crisis of oorlog. Maar weet jij eigenlijk wat er met al die feesten gevierd wordt? Welke feesten zijn belangrijk bij jou thuis, wat is je favoriet? En zijn er momenten die van jou een eigen plek op de feestkalender moeten krijgen? In FEEST onderzoeken we hoe mensen feesten. Vier kunstenaars nemen je, elk in hun eigen stijl, mee in een kleurrijke polonaise. We zwieren van keurige Hollandse kaasblokjes naar imposante Chinese draken, en nadat we ons eigen feestservies hebben gemaakt vieren we zelfs een verjaardag op de maan.  De kunstenaars In FEEST tonen vier kunstenaars hun werk: Salihanur Akpinar, Mai Linh Ly, Anna Reerds en Sterre van der Tak. Bezoek aan FEEST FEEST is vanaf zondag 11 februari iedere zondagmiddag en in de schoolvakanties geopend voor bezoekers. Een kaartje voor FEEST is €8,50 per persoon; met U-pas is dit €5,50. Kinderen t/m 3 jaar krijgen gratis entree.